🔶و من کتاب له (علیه السلام) إلى جریر بن عبد الله البجلی لَمّا أرسله إلى معاویة:
حضرت ابتدا که خواست نامه ای برای معاویه بفرستد جریر این مسئولیت را پذیرفت و گفت: 
 اِبْعَثْنِی إِلَى مُعَاوِیَةَ فَإِنَّهُ لَمْ یَزَلْ لِی مُسْتَنْصِحاً وَ وُدّا…
من پیشینه دوستی با معاویه دارم نامه را از من می پذیرد.

مالک اشتر با این انتخاب که نماینده حضرت باشد برای بردن نامه مخالف بود و میگفت: 
 لَا تَبْعَثْهُ وَ دَعْهُ وَ لَا تُصَدِّقْهُ فَوَ اللَّهِ إِنِّی لَأَظُنُّ هَوَاهُ هَوَاهُمْ وَ نِیَّتَهُ نِیَّتَهُم‏
 جریر قابل اعتماد نیست وخواسته ها و نیت او همانند نیت اهل شام است .

 حضرت نظر مالک را نپذیرفت و او را به سمت معاویه فرستاد.
وقتی جریر به شام رسید معاویه از پاسخ دادن به نامه جریر امتناع میکرد و آن را به تاخیر می انداخت. 
حضرت خطبه 43 را فرمود: ْ 
قَدْ وَقَّتُّ لِجَرِیرٍ وَقْتاً لَا یُقِیمُ بَعْدَهُ إِلَّا مَخْدُوعاً أَوْ عَاصِیاً وَ الرَّأْیُ عِنْدِی مَعَ الْأَنَاة.
برای جریر وقت معین کردم ، منتظر میمانیم اگر در موعد مقرر نیامد یا عصیان کرده و یا فریب معاویه خورده و منحرف شده.

 إِنِّی قَدْ رَأَیْتُ رَأْیاً قَالَ هَاتِهِ
سرانجام معاویه تصمیم گرفت به جریرگفت:  
قَالَ اُکْتُبْ إِلَى صَاحِبِکَ یَجْعَلْ لِیَ الشَّامَ وَ مِصْرَ جِبَایَةً
من به دو شرط حکومت علی را میپذیرم:
۱. مصر و شام را به من بدهد.
فَإِذَا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ لَمْ یَجْعَلْ لِأَحَدٍ بَعْدَهُ بَیْعَةً فِی عُنُقِی 
۲. .من بعد از علی با هیچ کسی بیعتی ندارم. خود خلیفه باشم.

🔺🔺حضرت در پاسخ معاویه نوشت: 
فَکَتَبَ عَلِیٌّ إِلَى جَرِیرٍ
 «أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّمَا أَرَادَ مُعَاوِیَةُ أَلَّا یَکُونَ لِی فِی عُنُقِهِ بَیْعَةٌ وَ أَنْ یَخْتَارَ مِنْ أَمْرِهِ مَا أَحَبَّ 
معاویه میخواهد تو را معطل کند تا به هدفش برسد. 
وَ إِنَّ الْمُغِیرَةَ بْنَ شُعْبَةَ قَدْ کَانَ أَشَارَ عَلَیَّ أَنْ أَسْتَعْمِلَ مُعَاوِیَةَ عَلَى الشَّامِ 
و مغیره بن شعبه در مدینه این پیشنهاد را به من داده بود که شام را به معاویه واگذار کنم 
وَ أَنَا بِالْمَدِینَةِ فَأَبَیْتُ ذَلِکَ عَلَیْهِ 
تا او با من صلح کند
وَ لَمْ یَکُنِ اللَّهُ لِیَرَانِی أَتَّخِذُ الْمُضِلِّینَ عَضُداً .
ولی خدا نکند(آن روز نیاید) که من گمراهی را به عنوان یاور خودم انتخاب کنم.

و نامه ۸ خطاب به معاویه : 
🔶أَمَّا بَعْدُ، فَإِذَا أَتَاکَ کِتَابِی فَاحْمِلْ مُعَاوِیَةَ عَلَى الْفَصْلِ 
جریر؛ هر گاه نامه من بدست تو رسید به معاویه بگو، هیچ سازشی با تو نیست ، با او اتمام حجت کن .[علیَ الفصل]

🔶وَ خُذْهُ بِالْأَمْرِ الْجَزْمِ
او را به گرفتن یک تصمیم جدی امر کن، 
تا کار متناسب با تصمیم او بگیریم.

  🔶ثُمَّ خَیِّرْهُ بَیْنَ حَرْبٍ مُجْلِیَةٍ
_ او را بین دو راه مخیر کن. 
 یا او را اخراج از وطن [مُجلیه] می کنیم جنگی که شام را از دست او خارج میکند. 

🔶أَوْ سِلْمٍ مُخْزِیَةٍ 
_ یا صلحی که [سلم] با برکناری او[مُخزیه] و حتی محاکمه او همراه باشد؛ در صلح هم باید پای قانون بایستدو پاسخگوی اعمال خود باشد تا بررسی شود.

🔶فَإِنِ اخْتَارَ الْحَرْبَ فَانْبِذْ إِلَیْه
چنانچه اگر معاویه خواهان جنگ بود 
نامه را به سوی او پرتاب کن. (اعلام جنگ کن)، 

✅در گذشته اگر دو قبیله پیمان نامه صلح داشتند، بعد از اتمام، نامه صلح را به قبیله دیگر پرتاب می کردند.بمنزله کار از کار گذشت و صلح تمام شد.و اعلان جنگ است.
 
🔶وَ إِنِ اخْتَارَ السِّلْمَ فَخُذْ بَیْعَتَهُ،
و اگر معاویه بنای صلح داشت از او بیعت بگیرو برگرد
.
🔶 وَ السَّلَام.

معاویه پس از نامه حضرت اعلام جنگ کرد و منبر رفت و گفت :أ
ایُّهَا النَّاسُ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنِّی خَلِیفَةُ عُمَرَ وَ خَلِیفَةُ عُثْمَانَ وَ قَدْ قُتِلَ عُثْمَانُ مَظْلُوماً
 ای مردم می دانید که من خلیفه عمر و عثمان هستم و می دانید که عثمان مظلوم کشته شد. 
وَ أَنَا وَلِیُّهُ وَ ابْنُ عَمِّهِ وَ أَوْلَى النَّاسِ بِطَلَبِ دَمِهِ.
و من پسر عمو و خونخواه او، و سزاوارترین فرد به انتقام او هستم.

🔺تحلیل : 
این که معاویه خلیفه عمر و عثمان بود درست است .ولی
 اولا عثمان مظلومانه کشته نشد .
و ثانیا او به هیچ وجه ولیّ دم عثمان نبود. عثمان خانواده و فرزند داشت آنها ولی دم بودند، نه معاویه.
 فَمَا ذَا رَأْیُکُمْ؟ فَقَالُوا نَحْنُ طَالِبُونَ بِدَمِهِ.
معاویه خطاب به مردم شام گفت : 
نظر شما چیست؟ گفتند: ما نیز خواستار انتقام خون او هستیم.
فَدَعَا عَمْرَو بْنَ الْعَاصِ عَلَى أَنْ یُطْعِمَهُ مِصْرَ 
پس عمرو عاص را فرا خواند که اگر کمک کردی و جنگ را پیروز شدیم ، مصر از آن تو باشد.
فَکَانَ عَمْرٌو یَأْمُرُ بِالْحَمْلِ وَ الْحَطِّ مِرَاراً
عمروعاص  بارها عهده­ دار ولایت مناطق حمل و حطّ شده بود.
فَقَالَ لَهُ غُلَامُهُ وَرْدَانُ تَفَکَّرْ 
غلام عاص «وردان» به وی گفت: بیاندیش و تفکر کن، 
إِنَّ الْآخِرَةَ مَعَ عَلِیٍّ ع وَ الدُّنْیَا مَعَ مُعَاوِیَةَ
چرا که آخرت با علی و دنیا با معاویه است.
 فَقَالَ عَمْرٌو لَا قَاتَلَ اللَّهُ وَرْدَاناً وَ فِطْنَتَهُ             أَبْدَى 
عمرو گفت: خدا «وردان» و چاره گری های او را مرگ دهد،
لَعَمْرِی مَا فِی الصَّدْرِ وَرْدَان
به جان خودم که «وردان» با این زیرکی آنچه در ضمیر من خلجان داشت ، به زبان آورد.
سرانجام دنیا را گرفت و عاقبت را رها کرد.

✅ سرانجام جریر: 

جریر پس از چند ماه به کوفه بازگشت ولی مردم کوفه نسبت به او بدبین بودند و او را نفوذی معاویه میدانستند، او نیز ناراحت شد و به منطقه قرقیسیا رفت.
اجْتَمَعَ جَرِیرٌ وَ الْأَشْتَرُ عِنْدَ عَلِیٍّ ع فَقَالَ الْأَشْتَرُ أَ لَیْسَ قَدْ نَهَیْتُکَیَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ
جریر و مالک اشتر نزد علی علیه السلام آمدند. اشتر گفت: ای امیرمؤمنان!
 أَنْ تَبْعَثَ جَرِیراً وَ أَخْبَرْتُکَ بِعَدَاوَتِهِ وَ غِشِّهِ
آیا من از روز اول با فرستادن او مخالفت نکردم ،و از دشمنی و بدخواهی او آگاه نکرده بودم؟
 وَ أَقْبَلَ الْأَشْتَرُ یَشْتِمُهُ وَ یَقُولُ یَا أَخَا بَجِیلَةَ إِنَّ عُثْمَانَ اشْتَرَى مِنْکَ دِینَکَ بِهَمَدَانَ 
سپس اشتر جریر را مخاطب قرار داد و با درشتی به او گفت: ای مرد بجلی، عثمان دینت را (در برابر حکومت) بر همدان از تو خرید.
 وَ اللَّهِ مَا أَنْتَ بِأَهْلِ أَنْ تَمْشِیَ فَوْقَ الْأَرْضِ حَیّاً إِنَّمَا أَتَیْتَهُمْ لِتَتَّخِذَ عِنْدَهُمْ یَداً بِمَسِیرِکَ إِلَیْهِمْ
 و به خدا سوگند تو شایسته زنده ماندن نیستی. تو نزد آنان رفتی تا راه پیوستن خود را به ایشان هموار کنی و نزدشان به چیزی برسی.
 ثُمَّ رَجَعْتَ إِلَیْنَا مِنْ عِنْدِهِمْ تُهَدِّدُنَا بِهِمْ وَ أَنْت
سپس از پیش آنان نزد ما آمدی که ما را از صلابت ایشان بترسانی. 
 وَ اللَّهِ مِنْهُمْ وَ لَا أَرَى سَعْیَکَ إِلَّا لَهُمْ 
 به خدا سوگند که تو خود از آنانی، و من معتقدم به سود آنان دست و پا می­زنی
وَ لَئِنْ أَطَاعَنِی فِیکَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَیَحْبِسَنَّکَ وَ أَشْبَاهَکَ فِی مَحْبِسٍ لَا تَخْرُجُونَ مِنْهُ
اگر امیر مؤمنان علیه السلام نظر مرا در حق تو می پذیرفت، تو و امثال تو را به زندانی می افکند که از آن بیرون نیایید،
 حَتَّى تَسْتَبِینَ مِنْ هَذِهِ الْأُمُورِ وَ یُهْلِکَ اللَّهُ الظَّالِمِینَ
تا این مسائل روشن شود و خدا ستمگران را هلاک کند.
 قَالَ :فَلَمَّا سَمِعَ جَرِیرٌ ذَلِکَ لَحِقَ بِقِرْقِیسَا وَ لَحِقَ بِهِ أُنَاسٌ مِنْ قَیْسٍ 
 راوی می­گوید: وقتی جریر این سخنان را شنید ناراحت شد و به قرقیسیا رفت و جمعی از قوم قیس به او پیوستند.
 وَ لَمْ یَشْهَدْ صِفِّینَ مِنْ قَیْسٍ غَیْرُ تِسْعَةَ عَشَرَ رَجُلًا 
 از قبیله قیس فقط نوزده نفر در صفّین حاضر بودند. 
وَ لَکِنَّ أَحْمَسَ  شَهِدَهَا مِنْهُمْ سَبْعُمِائَةِ رَجُل‏
ولی از احمس قبیله دیگر هفتصد مرد در صفّین حاضر بودند.

✅ میرزا مهدی صادقی: 
فقط ۱۹ نفر بر علیه حضرت رفتند چون از شدت و حدت مالک اشتر میترسیدند.
اقول: با توجه به قول،  ۱۹ نفر به کمک امام رفتند نه کمک معاویه .
(طبق تاریخ از قبیله بجلیه هم دشمن سپاه حضرت بودند هم معاویه)

اللهم نعوذ بک من شرور انفسنا