بسم الله الرحمن الرحیم
💢خطبه ۱۴۲ 💢
المعروف في غير أهله:
وَ لَيْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِي غَيْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَيْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِيمَا أَتَى إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَيْهِمْ مَا أَجْوَدَ يَدَهُ، وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بَخيلٌ.
مواضع المعروف:
فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا، فَلْيَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ، وَ لْيُحْسِنْ مِنْهُ الضِّيَافَةَ، وَ لْيَفُكَّ بِهِ الْأَسِيرَ وَ الْعَانِيَ، وَ لْيُعْطِ مِنْهُ الْفَقِيرَ وَ الْغَارِمَ، وَ لْيَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ، فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ دَرْكُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
كسى كه نه بجا و نه بحق، به كسى كه سزاوار احسان نيست، احسان كند، جز ستايش مشتى فرومايه و ثناى جماعت اشرار و نادانان بهره اى نخواهد برد. آن هم تا زمانى كه، احسانش در حق ايشان بر دوام باشد. براستى چه دستى بخشنده دارد ولى از انفاق در راه خدا بخل مى ورزد.
كسى كه خدا به او مال و خواسته اى ارزانى داشته، بايد كه به خويشاوندان برساند و مهمانيهاى نيكو دهد و اسيران و گرفتاران را از بند برهاند و به فقيران و وامداران چيزى عطا كند. و تا ثوابى حاصل كند، خود شكيبايى ورزد و حقوقى را كه به گردن دارد، ادا نمايد و با سختيها بسازد. دست يافتن به اين خصلتها، در دنيا سبب شرف و بزرگى و درك فضايل آخرت شود. [اگر خدا بخواهد.]
بسم الله الرحمن الرحیم
💢خطبه ۱۴۲ 💢
المعروف في غير أهله:
وَ لَيْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِي غَيْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَيْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِيمَا أَتَى إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَيْهِمْ مَا أَجْوَدَ يَدَهُ، وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بَخيلٌ.
مواضع المعروف:
فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا، فَلْيَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ، وَ لْيُحْسِنْ مِنْهُ الضِّيَافَةَ، وَ لْيَفُكَّ بِهِ الْأَسِيرَ وَ الْعَانِيَ، وَ لْيُعْطِ مِنْهُ الْفَقِيرَ وَ الْغَارِمَ، وَ لْيَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ، فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ دَرْكُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
كسى كه نه بجا و نه بحق، به كسى كه سزاوار احسان نيست، احسان كند، جز ستايش مشتى فرومايه و ثناى جماعت اشرار و نادانان بهره اى نخواهد برد. آن هم تا زمانى كه، احسانش در حق ايشان بر دوام باشد. براستى چه دستى بخشنده دارد ولى از انفاق در راه خدا بخل مى ورزد.
كسى كه خدا به او مال و خواسته اى ارزانى داشته، بايد كه به خويشاوندان برساند و مهمانيهاى نيكو دهد و اسيران و گرفتاران را از بند برهاند و به فقيران و وامداران چيزى عطا كند. و تا ثوابى حاصل كند، خود شكيبايى ورزد و حقوقى را كه به گردن دارد، ادا نمايد و با سختيها بسازد. دست يافتن به اين خصلتها، در دنيا سبب شرف و بزرگى و درك فضايل آخرت شود. [اگر خدا بخواهد.]
این خطبه شبیه مطالب «خطبه ۱۲۶» است که مرحوم کلینی در کتاب کافی می فرمایند این دو خطبه یکی هستند. عده ای نزد حضرت آمدند که ما حاضریم حق خودمان را ازطریق شما به اشراف برسانیم تا اینها باشما همراه باشند
حضرت می فرمایند ؛
💠 لَیْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَیْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِیمَا أَتَى
ای کسانی که فکر می کنید اگر به عده ای خاص پول بیشتری بدهید و شیء را در غیر موضع خود قرار دهید احترامتان زیاد میشود هرگز اینگونه نیست
💠 إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ
هیچ بهره ای به او نمی رسد مگر آنکه یک عده افراد بی ارزش به او احسن و بارک الله [مَحْمَدَةُ] بگویند(این کلمه در مقابل مذمت بکاررفته)
اشرار او را ثنا و مدح می کنندو جاهل و بی خردها در وصف اوسخنرانی می کنند
💠مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَیْهِمْ مَا أَجْوَدَ یَدَهُ
مادامی که نعمت به آنها برسد ، با شخص همراه هستند .
🔺رسول اکرم صلی الله علیه و آله :
اگر کسی خواست تشویق دیگران را با عصیان پروردگار به دست آورد خدا کاری می کند که همانها که تا دیروز او را مَحْمَدَةُ می کردند امروز او را بی آبرو کنند .
💠 وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بَخیلٌ
و این شخص در مقابل انجام وظایف در برابر خدا بخیل می شود چون نزد خود میگوید خدا که کاری نمی کند، دیگران کاری از دستشان بر می آید و انجام می دهند
💠 فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا
هر کسی که خدا مالی را به او تفضل کرد. اموال را در این مواضع صرف کند.
💠فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ
۱- صله رحم ،ارتباط با دیگران بر قرار نماید.
🔺صله رحم به معنای رفع مشکل دیگران گفته میشود. ولو اینکه به منزل آنها نرود.
💠ولْیُحْسِنْ مِنْهُ الضِّیَافَةَ
۲- میهمانی کریمانه ، میهمانی حسن، برگزار کنید. نه اینکه از روی بخل باشد. بدون منت از مهمان پذیرایی کنید .
حضرت نمی گویند که پول بده یا غذایی به شخص بده میفرمایند در منزلت مهمان کن
🔺امام صادق علیه السلام از شخصی پرسیدند تو رفقای خود را دوست داری گفت بله.فرمود مهمانی می دهی گفته من عادت ندارم سر سفره تنها بنشینم .حضرت فرمودند میدانی آنها سر تو منت دارند این بنده خدا تعجب کرد که من خرج می کنم وزحمت می کشم چطور این را می فرمایید حضرت فرمودند
«مهمان وقتی وارد خانه کسی شد برای صاحبخانه و خانواده اش ،مغفرت است و وقتی خارج می شود گناهان صاحبخانه و خانواده اش را با خود می برد.»
🔺امام رضا علیه السلام در وصیت به عبدالعظیم الحسنی فرمودند به زیارت هم بروید، زیارت من محسوب میشود. به هم نزدیک شوید ،به من نزدیک شده آید.
💠وَ لْیَفُکَّ بِهِ الْأَسِیرَ وَ الْعَانِیَ،
۳- به سبب اموال تفضل شدهٔ خداوند اسیر و گرفتار [عانی] را آزاد کنید. فقیر نیست اما به سببی گرفتار شده رفع گرفتاری او کنید.
💠لْیُعْطِ مِنْهُ الْفَقِیرَ وَ الْغَارِمَ
۴- از مال خود به فقیر و بدهکار [الْغَارِمَ]بدهید
💠لْیَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ
انسان پولدار باید خود را نسبت به حقوق واجب(خمس و زکات)و مستحب (انفاق) و حوادث دردناک[نوائب] برای بدست آوردن ثواب ، صبور نماید
اگر هرکاری پنهانی ولی به نیت خدا انجام شود خدا نام انسان را بلنداوازه می گرداند
💠 فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَکَارِمِ الدُّنْیَا وَ دَرْکُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
همانا اگر کسی متمرکز به این صفاتی که گفته شد ،گردید به بالاترین خوبی‌های دنیا و درک خوبی‌های آخرت إن شااالله نایل میگردد.
غفرالله لی و لکم
الحمدلله رب العالمین
این خطبه شبیه مطالب «خطبه ۱۲۶» است که مرحوم کلینی در کتاب کافی می فرمایند این دو خطبه یکی هستند. عده ای نزد حضرت آمدند که ما حاضریم حق خودمان را ازطریق شما به اشراف برسانیم تا اینها باشما همراه باشند
حضرت می فرمایند ؛
💠 لَیْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِی غَیْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَیْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِیمَا أَتَى
ای کسانی که فکر می کنید اگر به عده ای خاص پول بیشتری بدهید و شیء را در غیر موضع خود قرار دهید احترامتان زیاد میشود هرگز اینگونه نیست
💠 إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ
هیچ بهره ای به او نمی رسد مگر آنکه یک عده افراد بی ارزش به او احسن و بارک الله [مَحْمَدَةُ] بگویند(این کلمه در مقابل مذمت بکاررفته)
اشرار او را ثنا و مدح می کنندو جاهل و بی خردها در وصف اوسخنرانی می کنند
💠مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَیْهِمْ مَا أَجْوَدَ یَدَهُ
مادامی که نعمت به آنها برسد ، با شخص همراه هستند .
🔺رسول اکرم صلی الله علیه و آله :
اگر کسی خواست تشویق دیگران را با عصیان پروردگار به دست آورد خدا کاری می کند که همانها که تا دیروز او را مَحْمَدَةُ می کردند امروز او را بی آبرو کنند .
💠 وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بَخیلٌ
و این شخص در مقابل انجام وظایف در برابر خدا بخیل می شود چون نزد خود میگوید خدا که کاری نمی کند، دیگران کاری از دستشان بر می آید و انجام می دهند
💠 فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا
هر کسی که خدا مالی را به او تفضل کرد. اموال را در این مواضع صرف کند.
💠فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ
۱- صله رحم ،ارتباط با دیگران بر قرار نماید.
🔺صله رحم به معنای رفع مشکل دیگران گفته میشود. ولو اینکه به منزل آنها نرود.
💠ولْیُحْسِنْ مِنْهُ الضِّیَافَةَ
۲- میهمانی کریمانه ، میهمانی حسن، برگزار کنید. نه اینکه از روی بخل باشد. بدون منت از مهمان پذیرایی کنید .
حضرت نمی گویند که پول بده یا غذایی به شخص بده میفرمایند در منزلت مهمان کن
🔺امام صادق علیه السلام از شخصی پرسیدند تو رفقای خود را دوست داری گفت بله.فرمود مهمانی می دهی گفته من عادت ندارم سر سفره تنها بنشینم .حضرت فرمودند میدانی آنها سر تو منت دارند این بنده خدا تعجب کرد که من خرج می کنم وزحمت می کشم چطور این را می فرمایید حضرت فرمودند
«مهمان وقتی وارد خانه کسی شد برای صاحبخانه و خانواده اش ،مغفرت است و وقتی خارج می شود گناهان صاحبخانه و خانواده اش را با خود می برد.»
🔺امام رضا علیه السلام در وصیت به عبدالعظیم الحسنی فرمودند به زیارت هم بروید، زیارت من محسوب میشود. به هم نزدیک شوید ،به من نزدیک شده آید.
💠وَ لْیَفُکَّ بِهِ الْأَسِیرَ وَ الْعَانِیَ،
۳- به سبب اموال تفضل شدهٔ خداوند اسیر و گرفتار [عانی] را آزاد کنید. فقیر نیست اما به سببی گرفتار شده رفع گرفتاری او کنید.
💠لْیُعْطِ مِنْهُ الْفَقِیرَ وَ الْغَارِمَ
۴- از مال خود به فقیر و بدهکار [الْغَارِمَ]بدهید
💠لْیَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ
انسان پولدار باید خود را نسبت به حقوق واجب(خمس و زکات)و مستحب (انفاق) و حوادث دردناک[نوائب] برای بدست آوردن ثواب ، صبور نماید
اگر هرکاری پنهانی ولی به نیت خدا انجام شود خدا نام انسان را بلنداوازه می گرداند
💠 فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَکَارِمِ الدُّنْیَا وَ دَرْکُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
همانا اگر کسی متمرکز به این صفاتی که گفته شد ،گردید به بالاترین خوبی‌های دنیا و درک خوبی‌های آخرت إن شااالله نایل میگردد.
غفرالله لی و لکم
الحمدلله رب العالمین