بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۱/۲۹ . ۸شعبان
💢 حکمت ۹۹ 💢
وَسَمِعَ رَجُلاً يَقُولُ: (إِنّا لِلّهِ وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ)
فَقَالَ عَلَيهِ السَّلامُ
إِنَّ قَوْلَنَا «إِنّا لِلّهِ» إِقْرَارٌ عَلى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ؛ وَقَوْلَنَا: «وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ.
امام (عليه السلام) شنيد: مردى مى گويد: (إِنّا لِلّهِ وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ) فرمود:
اين که مى گوييم «إِنّا لِلّهِ» اقرار به اين است که ما مملوک خداييم و اين که مى گوييم «وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» اقرار به اين است که همه سرانجام از دنيا مى رويم (و به آخرت مى پيونديم).
🔶وَ سَمِعَ رَجُلًا یَقُولُ “إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ”
امیرالمومنین از کسی شنید که میگفت: ما از خداییم و به سمت او باز میگردیم ،
🔶 فَقَالَ (علیه السلام): إِنَّ قَوْلَنَا “إِنَّا لِلَّهِ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ
اینکه میگوییم انا لله یعنی اقرار و اعتراف به اینکه ما مملوک خدا هستیم و از خود چیزی نداریم،
🔶 وَ قَوْلَنَا “وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ
و انا الیه راجعون اعتراف است که همه ما می میریم.
📕مرحوم کلینی در جلد ۳ کافی متن کامل این حکمت را اینگونه روایت کرده اند:حضرت در چه مناسبتی این حکمت را بیان نموده
جَاءَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى الْأَشْعَثِ بْنِ قَیْسٍ یُعَزِّیهِ بِأَخٍ لَهُ یُقَالُ لَهُ عَبْدُ الرَّحْمَنِ امیرالمومنین برای تسلیت گفتن به اشعث بن قیس آمد در حالی که برادر اشعث از دنیا رفته بود.
فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنْ جَزِعْتَ فَحَقَّ الرَّحِمِ أَتَیْتَ
اگر بی قراری کنی، حق برادری را ادا کرده ای و مجلس او را گرم کرده ای.
وَ إِنْ صَبَرْتَ فَحَقَّ اللَّهِ أَدَّیْتَ
و اگر صبر کنی حق خدا را که صبر و تن دادن به مقدرات الهی است ادا کرده ای. عَلَى أَنَّکَ إِنْ صَبَرْتَ جَرَى عَلَیْکَ الْقَضَاءُ وَ أَنْتَ مَحْمُودٌ
ولی اگر صبر کنی، این مصیبت هست اما ثواب هم برده ای.
وَ إِنْ جَزِعْتَ جَرَى عَلَیْکَ الْقَضَاءُ وَ أَنْتَ مَذْمُومٌ
و اگر صبر نکنی، این مصیبت تغییر نمیکند ولی تو مورد مذمت قرار میگیری. فَقَالَ لَهُ الْأَشْعَثُ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ.
فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَ تَدْرِی مَا تَأْوِیلُهَا
اشعث ذکر را تکرار کرد و حضرت فرمود میدانی تاویل این ذکر چیست!!
فَقَالَ الْأَشْعَثُ لَا أَنْتَ غَایَةُ الْعِلْمِ وَ مُنْتَهَاهُ
گفت : نه! شما حد نهایی علم را میدانید.
فَقَالَ لَه: إِنَّ قَوْلَنَا “إِنَّا لِلَّهِ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ
اینکه میگوییم انا لله یعنی اقرار و اعتراف به اینکه ما مملوک خدا هستیم،
وَ قَوْلَنَا “وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ
و انا الیه راجعون اعتراف است که همه ما روزی خواهیم مرد.
⭕️خلاصه ی حکمت این شد که از طرفی خودمان را مملوک خدا بدانیم اگر ما خودمان مالک خودمان بودیم هرطور می‌خواستیم زندگی می‌کردیم ولی وقتی ما مملوک هستیم و کس دیگری صاحب ماست پس او باید برایمان برنامه بریزد ما اگر اقرار کردیم که مملوک خدا هستیم دیگر اینطور نیست که انسان آزاد باشد و هرطور که می‌خواهد زندگی کند طبق برنامه ای که خدا داده باید زندگی کرد
و از طرف دیگر وقتی چیزی از دستمان رفت ناراحتی ندارد وقتی تقدیر الهی اینگونه بود شما با گریه و زاری نمی‌توانید آن را اصلاح کنی بهتر آنست صبر کنی تا خدای متعال جزا بدهد .
💮 ذکر “انا لله و انا الیه راجعون” وقتی در ابتدا می‌شنوید یاد مصیبت بیوفتید ولی این ذکر بسیار شریف است و حلال مشکلات است.
حضرت در تفسیر آیه قرآن میفرماید : وقتی کسی دچار مصیبت و گرفتاری شد، باید بگوید ما همه ملک خدا هستیم و چیزی از خود نداریم و الان هم که کسی از بین ما رفته این مطلب جدیدی نیست و همه افراد چنین مسیری را در پیش دارند.
📕مرحوم علامه مجلسی رضوان‌الله علیه در بحار میفرماید از قول معصوم که
إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ ذکر مخصوص امت اسلام است بحار الانوار :
لَمْ تُعْطَ أُمَّةٌ مِنَ الْأُمَمِ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ إِلَّا أُمَّةُ مُحَمَّدٍ ص ذکر انا لله در امت های قبلی نبودهه حتی پیامبران هم این ذکر را نمی دانستند.
أَ لَا تَرَى إِلَى یَعْقُوبَ حِینَ أَصَابَهُ مَا أَصَابَ لَمْ یَسْتَرْجِعْ
《 وَ قَالَ یَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ یُوسُفَ وَابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ》
چرا که حضرت یعقوب از شنیدن خبر حضرت یوسف گفت: دریغا بر یوسف! و در حالی که از غصّه لبریز بود دو چشمش از اندوه، سپید شد.
💮 شما وقتی ذکر انالله میگویید دو اعتراف در اوست اعتراف که من بنده ی خدا هستم و افتخار هر بنده ای به مولایش هست و چه عزتی بالاتر که من بنده ی تو هستم و مولای من صاحب من خدا است که عزت من این است از یک طرف من مالک دارم من مملوک هستم و باید حرف مالک را بشنوم .
و از طرف دیگر اینکه خدایا اگر چیزی از دستم رفت نگرانی ندارم و غصه نمی‌خورم.
⭕️ حال شما این جمله را اگر در زندگی به کار بستید این جمله ای که مختص به امت رسول لله است اینقدر افسردگی در زندگی ما جایی ندارد غم و ناله و افسوس جایی ندارد .
خداوند این ذکر را به این امت داده متاسفانه این امت هم قدر ندانستند از امروز به بعد هر کجا گفتند:
” انا لله و انا الیه راجعون” این ذکر مردن نیست، ذکر حیات است .
💮 خدا میفرماید مسیر همه رفتن و از دست دادن است بعضی ها اموالشان را تا آخر عمر دارند و نه دزد می‌زند و نه خسارتی می بینند .
این افراد مگر با خودشان اموالشان را می‌برند حالا تو هستی و اموالت رو از دست دادی و آن ها رفتند و اموالشان را از دست دادند این جمله آرامش محض است و این جمله را باید زندگان بخوانند تا زندگی ها درست شود و فقط در قبرستان نخوانید. ما که زنده‌ایم باید هر روز با این ذکر مأنوس شویم .
💮 انا لله و انا الیه راجعون ما از خداییم و صاحب اختیاری داریم و به آغوش او بر میگردیم و دنیا تمام شدنی است و ما می‌رویم تا برسیم به لقا لله و ما فانی در خدا می‌شویم.
⏪ آیه “انا لله و انا الیه “
آیه استرجاع است یعنی باز گشتن ما.
در حدیث آمده،هرکسی اندوهی که دارد استرجا بگوید. آیه استرجاع بهشت ساز است
جَاءَ فِی الْحَدِیثِ: أَنَّ الْمُسْتَرْجِعَ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ یُبْنَى لَهُ بَیْتٌ فِی الْجَنَّةِ
هر کسی در هنگام مصیبت انا لله بگوید خداوند خانه ای در بهشت برای او میسازد.
وَ کُلَّمَا ذَکَرَ الْمُصِیبَةَ وَ اسْتَرْجَعَ کَانَ لَهُ مِثْلُ ثَوَابِهِ عِنْدَ الصَّدْمَةِ الْأُولَى
و هر گاه یاد آن مصیبت کند و باز هم انا لله بگوید مانند همان ثوابی که در دفعه اول برده بود، به او میدهند.
با اینکه داغ وقتی طولانی شد سبک میشود، ولی ثواب آیه استرجاع همان است.
📕در روایت دیگری که مرحوم کلینی در کافی آورده است بعد از مصیبت هم انا لله و انا الیه راجعون بگویید امام صادق: مَنْ ذَکَرَ مُصِیبَتَهُ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ فَقَالَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ
هر کس مصیبت خود را به یاد آورد و در آن هنگام(اگرچه بعد از مدّتى باشد) بگوید
اللَّهُمَّ آجِرْنِی عَلَى مُصِیبَتِی وَ أَخْلِفْ عَلَیَّ أَفْضَلَ مِنْهَا
حمد و سپاس خداوندى را سزاست که پروردگار جهانیان است، بار خدایا! مرا در مصیبتم اجر و مزد عنایت کن و براى من بهتر از آن جایگزین فرما.
کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ مَا کَانَ عِنْدَ أَوَّلِ صَدْمَة
پاداش و اجر او همانند ابتداى مصیبت و هنگام شدّت آن است.
⛔️ مشخص میشود که انا لله یک ذکر است که از ما خواسته شده در مواقع مختلف آن را بگوییم. و اثرات مختلفی نیز برای این ذکر هست که انسان خودش را مملوک خدا بداند و بفهمد که مسیر همه افراد به سمت مرگ و فناست.
⭕️در روایت از حضرت رسول است
أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ فِی نُورِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ
می‌توانید خودتان را در نورلله اعظم غرق کنید با مداوت به چهار ذکر :
مَنْ کَانَ عِصْمَةُ أَمْرِهِ شَهَادَةَ أَنْلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنِّی رَسُولُ اللَّهِ
۱. گواهى دادن به این که معبودى جز خدا نیست، و اینکه من فرستاده خدا هستم.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَتْهُ مُصِیبَةٌ قَالَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ
۲. و کسى که چون مصیبتى به او رسد ، گوید : ما از خداییم و به سوى او بر مى گردیم.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَیْراً قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ
۳. و کسى که هرگاه کار خیرى انجام دهد ، گوید سپاس و ستایش خدا را که پروردگار جهانیان است.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَطِیئَةً قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْه
۴. و کسى که هرگاه گناهى کند ، گوید : از خداوند آمرزش مى خواهم و به درگاه او توبه مى کنم .
💮 نور با تاریکی نمی سازد. کسی که درنور باشد تاریکی ها به سمت او نمی آیند
❌ انسان باید در تمام امور برنامه ریزی کند به نحوی که دچار خسارت و زیان و مصیبت نشود، ولی وقتی این مصیبت وارد شد باید با صبوری از این مرحله بگذرد.
صبر شیره ی تلخ درختی است و درنهان صبر این سختی و تلخی نهفته است.
مرحوم کلینی در این روایت میفرماید:
کُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَصَرَخَتْ صَارِخَةٌ مِنَ الدَّارِ
خدمت امام صادق علیه السّلام نشسته بودم که ناگاه زنى از اندرون خانه فریادى زد.
فَقَامَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ثُمَّ جَلَسَ فَاسْتَرْجَعَ وَ عَادَ فِی حَدِیثِهِ حَتَّى فَرَغَ مِنْهُ
امام صادق علیه السّلام برخاست، سپس نشست و إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ گفت و به سخن خویش ادامه داد تا اینکه سخنش پایان یافت. سپس فرمود.
ثُمَّ قَالَ إِنَّا لَنُحِبُّ أَنْ نُعَافَى فِی أَنْفُسِنَا وَ أَوْلَادِنَا وَ أَمْوَالِنَا
ما دوست داریم که جان، فرزندان و اموالمان سلامت باشند.
فَإِذَا وَقَعَ الْقَضَاءُ فَلَیْسَ لَنَا أَنْ نُحِبَّ مَا لَمْ یُحِبَّ اللَّهُ لَنَا
ولى چون قضاى الهى تحقّق یابد، در شأن ما نیست که چیزى را دوست بداریم که خداوند براى ما نمى‌خواهد.
⭕️فارغ از محتوای حکمت که تا اینجا گفته شد دو نکته قابل توجه است:
1⃣ حضور امیر المومنین در مراسمات مردم و همراهی با غم و شادی آنان.
آن هم برای کسی که جزء منافقین شناسنامه دار هستند و بعدها مورد لعن امیرالمومنین هم قرار گرفته اند.
امیرالمومنین در مصیبت دیگران دقیق است و این مطلبی است که گاهی دیگران و قشر متدین ندارند .
یک نفر مثل اشعث بن قیس که جزو سران منافق است و اگر بخواهند چند منافق را نام ببرند یکی اشعث بن قیس است و در صفین که آن اتفاقات، حکمیت و خوارج رخ داد، زیر سر همین اشعث است وقتی برادرش از دنیا می‌رود حضرت برای تسلیت ایشان می‌رود.
این درس است برای همه ما که اگر اتفاقی برای دیگران افتاد ولو از جهت سیاسی هم خط مشی آنها با ما فرق کند، ولی ما باید شرکت کنیم و آنها را تسلیت دهیم.
2⃣ امیرالمومنین در همه موقعیت ها دنبال فرهنگ سازی است و با نگاه توحیدی همه مسائل را میبیند. به جای استفاده از جملات کلیشه ای که گاهی با اصول و مبانی نیز متعارض اند جملات توحیدی را به مردم آموزش میدهد.
اینجا در مجلس عزاداری توحید را بیان میکند.
در تمام موقعیت ها فرهنگ سازی میکند همان حلقه ی مفقوده ایی که مامتاسفانه نداریم ما فرهنگ سازی نداریم و از رسوم عادی استفاده می‌کنیم .
کدام یک از ما میتواند به این قشنگی به مصیبت دیده عالی ترین مطالب عرفانی و عقیدتی را بگوید و کسی هم ناراحت نشود.
⛔️ این کلماتی است که حضرت در مجلس ختم فرمود، نه تنها در مجلس ختم بلکه در حکمت ۳۴۵ هم برای تبریک تولد نوزادی رفته بودند. شخصی به عنوان تبریک گفت: خدا فرزندت را سوارکار ماهری گرداند. حضرت فرمود این چه تبریکی است؛
لَا تَقُلْ ذَلِکَ، وَ لَکِنْ قُلْ شَکَرْتَ الْوَاهِبَ، وَ بُورِکَ لَکَ فِی الْمَوْهُوبِ
بگو الحمدالله خدا انشاءالله این بچه را بر تو مبارک گرداند و خدای واحد را شاکر باش به خاطر …
💮 نگاه حضرت در شادی هم به سمت الله است و توجه را به سمت خدا میبرد و این فرهنگی است که ما باید درنهج البلاغه ازکلام حضرت یاد بگیریم
اللهم انصر علی مَن عادانا
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۱/۲۹ . ۸شعبان
💢 حکمت ۹۹ 💢
وَسَمِعَ رَجُلاً يَقُولُ: (إِنّا لِلّهِ وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ)
فَقَالَ عَلَيهِ السَّلامُ
إِنَّ قَوْلَنَا «إِنّا لِلّهِ» إِقْرَارٌ عَلى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ؛ وَقَوْلَنَا: «وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ.
امام (عليه السلام) شنيد: مردى مى گويد: (إِنّا لِلّهِ وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ) فرمود:
اين که مى گوييم «إِنّا لِلّهِ» اقرار به اين است که ما مملوک خداييم و اين که مى گوييم «وَإِنّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» اقرار به اين است که همه سرانجام از دنيا مى رويم (و به آخرت مى پيونديم).
🔶وَ سَمِعَ رَجُلًا یَقُولُ “إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ”
امیرالمومنین از کسی شنید که میگفت: ما از خداییم و به سمت او باز میگردیم ،
🔶 فَقَالَ (علیه السلام): إِنَّ قَوْلَنَا “إِنَّا لِلَّهِ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ
اینکه میگوییم انا لله یعنی اقرار و اعتراف به اینکه ما مملوک خدا هستیم و از خود چیزی نداریم،
🔶 وَ قَوْلَنَا “وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ
و انا الیه راجعون اعتراف است که همه ما می میریم.
📕مرحوم کلینی در جلد ۳ کافی متن کامل این حکمت را اینگونه روایت کرده اند:حضرت در چه مناسبتی این حکمت را بیان نموده
جَاءَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى الْأَشْعَثِ بْنِ قَیْسٍ یُعَزِّیهِ بِأَخٍ لَهُ یُقَالُ لَهُ عَبْدُ الرَّحْمَنِ امیرالمومنین برای تسلیت گفتن به اشعث بن قیس آمد در حالی که برادر اشعث از دنیا رفته بود.
فَقَالَ لَهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنْ جَزِعْتَ فَحَقَّ الرَّحِمِ أَتَیْتَ
اگر بی قراری کنی، حق برادری را ادا کرده ای و مجلس او را گرم کرده ای.
وَ إِنْ صَبَرْتَ فَحَقَّ اللَّهِ أَدَّیْتَ
و اگر صبر کنی حق خدا را که صبر و تن دادن به مقدرات الهی است ادا کرده ای. عَلَى أَنَّکَ إِنْ صَبَرْتَ جَرَى عَلَیْکَ الْقَضَاءُ وَ أَنْتَ مَحْمُودٌ
ولی اگر صبر کنی، این مصیبت هست اما ثواب هم برده ای.
وَ إِنْ جَزِعْتَ جَرَى عَلَیْکَ الْقَضَاءُ وَ أَنْتَ مَذْمُومٌ
و اگر صبر نکنی، این مصیبت تغییر نمیکند ولی تو مورد مذمت قرار میگیری. فَقَالَ لَهُ الْأَشْعَثُ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ.
فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَ تَدْرِی مَا تَأْوِیلُهَا
اشعث ذکر را تکرار کرد و حضرت فرمود میدانی تاویل این ذکر چیست!!
فَقَالَ الْأَشْعَثُ لَا أَنْتَ غَایَةُ الْعِلْمِ وَ مُنْتَهَاهُ
گفت : نه! شما حد نهایی علم را میدانید.
فَقَالَ لَه: إِنَّ قَوْلَنَا “إِنَّا لِلَّهِ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْمُلْکِ
اینکه میگوییم انا لله یعنی اقرار و اعتراف به اینکه ما مملوک خدا هستیم،
وَ قَوْلَنَا “وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ” إِقْرَارٌ عَلَى أَنْفُسِنَا بِالْهُلْکِ
و انا الیه راجعون اعتراف است که همه ما روزی خواهیم مرد.
⭕️خلاصه ی حکمت این شد که از طرفی خودمان را مملوک خدا بدانیم اگر ما خودمان مالک خودمان بودیم هرطور می‌خواستیم زندگی می‌کردیم ولی وقتی ما مملوک هستیم و کس دیگری صاحب ماست پس او باید برایمان برنامه بریزد ما اگر اقرار کردیم که مملوک خدا هستیم دیگر اینطور نیست که انسان آزاد باشد و هرطور که می‌خواهد زندگی کند طبق برنامه ای که خدا داده باید زندگی کرد
و از طرف دیگر وقتی چیزی از دستمان رفت ناراحتی ندارد وقتی تقدیر الهی اینگونه بود شما با گریه و زاری نمی‌توانید آن را اصلاح کنی بهتر آنست صبر کنی تا خدای متعال جزا بدهد .
💮 ذکر “انا لله و انا الیه راجعون” وقتی در ابتدا می‌شنوید یاد مصیبت بیوفتید ولی این ذکر بسیار شریف است و حلال مشکلات است.
حضرت در تفسیر آیه قرآن میفرماید : وقتی کسی دچار مصیبت و گرفتاری شد، باید بگوید ما همه ملک خدا هستیم و چیزی از خود نداریم و الان هم که کسی از بین ما رفته این مطلب جدیدی نیست و همه افراد چنین مسیری را در پیش دارند.
📕مرحوم علامه مجلسی رضوان‌الله علیه در بحار میفرماید از قول معصوم که
إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ ذکر مخصوص امت اسلام است بحار الانوار :
لَمْ تُعْطَ أُمَّةٌ مِنَ الْأُمَمِ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ إِلَّا أُمَّةُ مُحَمَّدٍ ص ذکر انا لله در امت های قبلی نبودهه حتی پیامبران هم این ذکر را نمی دانستند.
أَ لَا تَرَى إِلَى یَعْقُوبَ حِینَ أَصَابَهُ مَا أَصَابَ لَمْ یَسْتَرْجِعْ
《 وَ قَالَ یَا أَسَفَىٰ عَلَىٰ یُوسُفَ وَابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ》
چرا که حضرت یعقوب از شنیدن خبر حضرت یوسف گفت: دریغا بر یوسف! و در حالی که از غصّه لبریز بود دو چشمش از اندوه، سپید شد.
💮 شما وقتی ذکر انالله میگویید دو اعتراف در اوست اعتراف که من بنده ی خدا هستم و افتخار هر بنده ای به مولایش هست و چه عزتی بالاتر که من بنده ی تو هستم و مولای من صاحب من خدا است که عزت من این است از یک طرف من مالک دارم من مملوک هستم و باید حرف مالک را بشنوم .
و از طرف دیگر اینکه خدایا اگر چیزی از دستم رفت نگرانی ندارم و غصه نمی‌خورم.
⭕️ حال شما این جمله را اگر در زندگی به کار بستید این جمله ای که مختص به امت رسول لله است اینقدر افسردگی در زندگی ما جایی ندارد غم و ناله و افسوس جایی ندارد .
خداوند این ذکر را به این امت داده متاسفانه این امت هم قدر ندانستند از امروز به بعد هر کجا گفتند:
” انا لله و انا الیه راجعون” این ذکر مردن نیست، ذکر حیات است .
💮 خدا میفرماید مسیر همه رفتن و از دست دادن است بعضی ها اموالشان را تا آخر عمر دارند و نه دزد می‌زند و نه خسارتی می بینند .
این افراد مگر با خودشان اموالشان را می‌برند حالا تو هستی و اموالت رو از دست دادی و آن ها رفتند و اموالشان را از دست دادند این جمله آرامش محض است و این جمله را باید زندگان بخوانند تا زندگی ها درست شود و فقط در قبرستان نخوانید. ما که زنده‌ایم باید هر روز با این ذکر مأنوس شویم .
💮 انا لله و انا الیه راجعون ما از خداییم و صاحب اختیاری داریم و به آغوش او بر میگردیم و دنیا تمام شدنی است و ما می‌رویم تا برسیم به لقا لله و ما فانی در خدا می‌شویم.
⏪ آیه “انا لله و انا الیه “
آیه استرجاع است یعنی باز گشتن ما.
در حدیث آمده،هرکسی اندوهی که دارد استرجا بگوید. آیه استرجاع بهشت ساز است
جَاءَ فِی الْحَدِیثِ: أَنَّ الْمُسْتَرْجِعَ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ یُبْنَى لَهُ بَیْتٌ فِی الْجَنَّةِ
هر کسی در هنگام مصیبت انا لله بگوید خداوند خانه ای در بهشت برای او میسازد.
وَ کُلَّمَا ذَکَرَ الْمُصِیبَةَ وَ اسْتَرْجَعَ کَانَ لَهُ مِثْلُ ثَوَابِهِ عِنْدَ الصَّدْمَةِ الْأُولَى
و هر گاه یاد آن مصیبت کند و باز هم انا لله بگوید مانند همان ثوابی که در دفعه اول برده بود، به او میدهند.
با اینکه داغ وقتی طولانی شد سبک میشود، ولی ثواب آیه استرجاع همان است.
📕در روایت دیگری که مرحوم کلینی در کافی آورده است بعد از مصیبت هم انا لله و انا الیه راجعون بگویید امام صادق: مَنْ ذَکَرَ مُصِیبَتَهُ وَ لَوْ بَعْدَ حِینٍ فَقَالَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ
هر کس مصیبت خود را به یاد آورد و در آن هنگام(اگرچه بعد از مدّتى باشد) بگوید
اللَّهُمَّ آجِرْنِی عَلَى مُصِیبَتِی وَ أَخْلِفْ عَلَیَّ أَفْضَلَ مِنْهَا
حمد و سپاس خداوندى را سزاست که پروردگار جهانیان است، بار خدایا! مرا در مصیبتم اجر و مزد عنایت کن و براى من بهتر از آن جایگزین فرما.
کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ مَا کَانَ عِنْدَ أَوَّلِ صَدْمَة
پاداش و اجر او همانند ابتداى مصیبت و هنگام شدّت آن است.
⛔️ مشخص میشود که انا لله یک ذکر است که از ما خواسته شده در مواقع مختلف آن را بگوییم. و اثرات مختلفی نیز برای این ذکر هست که انسان خودش را مملوک خدا بداند و بفهمد که مسیر همه افراد به سمت مرگ و فناست.
⭕️در روایت از حضرت رسول است
أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ فِی نُورِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ
می‌توانید خودتان را در نورلله اعظم غرق کنید با مداوت به چهار ذکر :
مَنْ کَانَ عِصْمَةُ أَمْرِهِ شَهَادَةَ أَنْلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنِّی رَسُولُ اللَّهِ
۱. گواهى دادن به این که معبودى جز خدا نیست، و اینکه من فرستاده خدا هستم.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَتْهُ مُصِیبَةٌ قَالَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ
۲. و کسى که چون مصیبتى به او رسد ، گوید : ما از خداییم و به سوى او بر مى گردیم.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَیْراً قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ
۳. و کسى که هرگاه کار خیرى انجام دهد ، گوید سپاس و ستایش خدا را که پروردگار جهانیان است.
وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَطِیئَةً قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْه
۴. و کسى که هرگاه گناهى کند ، گوید : از خداوند آمرزش مى خواهم و به درگاه او توبه مى کنم .
💮 نور با تاریکی نمی سازد. کسی که درنور باشد تاریکی ها به سمت او نمی آیند
❌ انسان باید در تمام امور برنامه ریزی کند به نحوی که دچار خسارت و زیان و مصیبت نشود، ولی وقتی این مصیبت وارد شد باید با صبوری از این مرحله بگذرد.
صبر شیره ی تلخ درختی است و درنهان صبر این سختی و تلخی نهفته است.
مرحوم کلینی در این روایت میفرماید:
کُنْتُ جَالِساً عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَصَرَخَتْ صَارِخَةٌ مِنَ الدَّارِ
خدمت امام صادق علیه السّلام نشسته بودم که ناگاه زنى از اندرون خانه فریادى زد.
فَقَامَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ثُمَّ جَلَسَ فَاسْتَرْجَعَ وَ عَادَ فِی حَدِیثِهِ حَتَّى فَرَغَ مِنْهُ
امام صادق علیه السّلام برخاست، سپس نشست و إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ گفت و به سخن خویش ادامه داد تا اینکه سخنش پایان یافت. سپس فرمود.
ثُمَّ قَالَ إِنَّا لَنُحِبُّ أَنْ نُعَافَى فِی أَنْفُسِنَا وَ أَوْلَادِنَا وَ أَمْوَالِنَا
ما دوست داریم که جان، فرزندان و اموالمان سلامت باشند.
فَإِذَا وَقَعَ الْقَضَاءُ فَلَیْسَ لَنَا أَنْ نُحِبَّ مَا لَمْ یُحِبَّ اللَّهُ لَنَا
ولى چون قضاى الهى تحقّق یابد، در شأن ما نیست که چیزى را دوست بداریم که خداوند براى ما نمى‌خواهد.
⭕️فارغ از محتوای حکمت که تا اینجا گفته شد دو نکته قابل توجه است:
1⃣ حضور امیر المومنین در مراسمات مردم و همراهی با غم و شادی آنان.
آن هم برای کسی که جزء منافقین شناسنامه دار هستند و بعدها مورد لعن امیرالمومنین هم قرار گرفته اند.
امیرالمومنین در مصیبت دیگران دقیق است و این مطلبی است که گاهی دیگران و قشر متدین ندارند .
یک نفر مثل اشعث بن قیس که جزو سران منافق است و اگر بخواهند چند منافق را نام ببرند یکی اشعث بن قیس است و در صفین که آن اتفاقات، حکمیت و خوارج رخ داد، زیر سر همین اشعث است وقتی برادرش از دنیا می‌رود حضرت برای تسلیت ایشان می‌رود.
این درس است برای همه ما که اگر اتفاقی برای دیگران افتاد ولو از جهت سیاسی هم خط مشی آنها با ما فرق کند، ولی ما باید شرکت کنیم و آنها را تسلیت دهیم.
2⃣ امیرالمومنین در همه موقعیت ها دنبال فرهنگ سازی است و با نگاه توحیدی همه مسائل را میبیند. به جای استفاده از جملات کلیشه ای که گاهی با اصول و مبانی نیز متعارض اند جملات توحیدی را به مردم آموزش میدهد.
اینجا در مجلس عزاداری توحید را بیان میکند.
در تمام موقعیت ها فرهنگ سازی میکند همان حلقه ی مفقوده ایی که مامتاسفانه نداریم ما فرهنگ سازی نداریم و از رسوم عادی استفاده می‌کنیم .
کدام یک از ما میتواند به این قشنگی به مصیبت دیده عالی ترین مطالب عرفانی و عقیدتی را بگوید و کسی هم ناراحت نشود.
⛔️ این کلماتی است که حضرت در مجلس ختم فرمود، نه تنها در مجلس ختم بلکه در حکمت ۳۴۵ هم برای تبریک تولد نوزادی رفته بودند. شخصی به عنوان تبریک گفت: خدا فرزندت را سوارکار ماهری گرداند. حضرت فرمود این چه تبریکی است؛
لَا تَقُلْ ذَلِکَ، وَ لَکِنْ قُلْ شَکَرْتَ الْوَاهِبَ، وَ بُورِکَ لَکَ فِی الْمَوْهُوبِ
بگو الحمدالله خدا انشاءالله این بچه را بر تو مبارک گرداند و خدای واحد را شاکر باش به خاطر …
💮 نگاه حضرت در شادی هم به سمت الله است و توجه را به سمت خدا میبرد و این فرهنگی است که ما باید درنهج البلاغه ازکلام حضرت یاد بگیریم
اللهم انصر علی مَن عادانا
