بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۱۹ . ۲۴ جمادی
💢 حکمت ۲۸ 💢
وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ.
امام (عليه السلام) فرمود:
برترين نوع پارسايى، مخفى داشتن پارسايى است.
⛔️ زهد یعنی دل نبستن به مظاهر دنیا، به مال و جاه و مقام و …
حکمت ۴۳۹ فرمود :
الزُّهْدُ کُلُّهُ بَیْنَ کَلِمَتَیْنِ مِنَ الْقُرْآنِ
تمام زهد بین دو کلمه قران است.
قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ- لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ
بر آنچه که از دست دادید تاسف مخورید و انچه بدست شما رسید شادی و سرمستی نکنید.
(کسی که دلبسته نیست و ظرفیت فقر و غنا را دارد زاهد است.)
🛑 در خطبه ۸۱ فرمود :
أَیُّهَا النَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الْأَمَلِ وَ الشُّکْرُ عِنْدَ النِّعَمِ وَ التَّوَرُّعُ عِنْدَ الْمَحَارِم
حضرت برای زهد سه رکن بیان میکنند: ۱.کوتاه کردن آرزوها _برنامه ریزی عاقلانه برای زندگی_
۲. نعمت هایی که میرسد را شکر کند (معلوم است زاهد نعمت هایی هم دارد و فقیر نیست)
۳.گناه نکند
⭕️اظهار زهد با اصل زهد در تعارض است، زیرا زاهد کسی است که به هیچ چیز دل بسته نیست حتی همین که به او بگویند زاهد و متقی و…
اگر کسی بخواهد زهدش را اظهار کند در واقع میخواهد دلبستگی خودش به این حالت را نشان بدهد در حالی که زهد یعنی دلبسته نبودن.
🚫 زهد تصنعی نیست.
زهد حالتی است که در آن گناه نیست، شکر هست، دلبستگی نیست. این چیزی نیست که بتوان با بازیگری و نمایش به آن آراسته شد. کسی که به محض دیدن گناه دلش میرود، با دیدن دنیا دلش مشغول میشود و تا روزها فلان لباس و فلان طلا را در خیالش به خودش آویزان میکند و شب خوابش را میبیند، زهد ندارد.
زهد واقعیتی است که میگوید به آنچه داری هم دل نبند چه برسد به آنچه که نداری.
💮جایگاه زهد در غرر الحکم:
الزُّهْدُ أَقَلُّ ما یُوجَدُ وَأَجَلُّ
زهد و پارسایى کمیاب ترین چیزها و ارزشمندترین آنهاست
ما یَعْهَدُ وَیَمْدَحُهُ الْکُلُّ وَیَتْرُکُهُ الْجُلُّ
همگان آن را مى ستایند ولى اکثر مردم به آن عمل نمى کنند.
❌ زاهدان قلابی در خطبه ۳۲ :
وَمِنْهُمْ مَنْ أَبْعَدَهُ عَنْ طَلَبِ الْمُلْکِ ضُئُولَةُ نَفْسِهِ
بعضى از آنها کسانى هستند که ناتوانىشان آنها را از رسیدن به جاه و مقام بازداشته
وَانْقِطَاعُ سَبَبِهِ فَقَصَرَتْهُ الْحَالُ عَلَى حَالِهِ
و دستشان از همه جا کوتاه شده
فَتَحَلَّى بِاسْمِ الْقَنَاعَةِ
آنگاه خود را به زیور قناعت آراسته
وَتَزَیَّنَ بِلِبَاسِ أَهْلِ الزَّهَادَةِ
و به لباس زاهدان زینت بخشیده اند
وَلَیْسَ مِنْ ذَلِکَ فِی مَرَاح وَلاَ مَغْدًى
در حالى که در هیچ زمان نه در شب و نه در روز در سلک زاهدان راستین نبوده اند.
🔻نکته:
چرا امیرالمومنین لباس زاهدانه میپوشید و این زهد را اظهار میکرد؟
پاسخ: امیرالمومنین حاکم جامعه اسلامی بوده است و بر حاکمان لازم است در سطح ضعیف ترین افراد جامعه زندگی کنند.
لذا لباس امیرالمومنین لباس زهد نبوده است بلکه لباس حاکم بوده است.
خطبه ۲۰۹: امیرالمومنین به عیادت علاء بن زیاد حارثی رفت که خانه بزرگی داشت و حضرت فرمود همین خانه میتواند تو را بهشتی کند.
علاء از برادرش عاصم شکایت کرد که رفته در کوه و کنج خلوت گزیده. حضرت او را خواست و توبیخ کرد.
قَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ هَذَا أَنْتَ فِی خُشُونَةِ مَلْبَسِکَ وَ جُشُوبَةِ مَأْکَلِکَ
عاصم گفت: اى امیرمؤمنان(علیه السلام) تو خود با این لباس خشن و آن غذاى ناگوار به سر مى برى!
قَالَ وَیْحَکَ إِنِّی لَسْتُ
در پاسخ فرمود: واى بر تو، من مانند تو نیستم (و وظیفه اى غیر از تو دارم،
کَأَنْتَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ [الْحَقِ] الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ
زیرا خداوند بر پیشوایان حق و عدالت واجب کرده که بر خود سخت بگیرند و همچون افراد ضعیف مردم زندگى کنند
کَیْلَا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُه
تا فقر، آنها را به طغیان و سرکشى (در برابر فرمان خدا) وادار نکند.
اللهم الحقنا بالصالحین
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۱۹ . ۲۴ جمادی
💢 حکمت ۲۸ 💢
وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ.
امام (عليه السلام) فرمود:
برترين نوع پارسايى، مخفى داشتن پارسايى است.
⛔️ زهد یعنی دل نبستن به مظاهر دنیا، به مال و جاه و مقام و …
حکمت ۴۳۹ فرمود :
الزُّهْدُ کُلُّهُ بَیْنَ کَلِمَتَیْنِ مِنَ الْقُرْآنِ
تمام زهد بین دو کلمه قران است.
قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ- لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ
بر آنچه که از دست دادید تاسف مخورید و انچه بدست شما رسید شادی و سرمستی نکنید.
(کسی که دلبسته نیست و ظرفیت فقر و غنا را دارد زاهد است.)
🛑 در خطبه ۸۱ فرمود :
أَیُّهَا النَّاسُ الزَّهَادَةُ قِصَرُ الْأَمَلِ وَ الشُّکْرُ عِنْدَ النِّعَمِ وَ التَّوَرُّعُ عِنْدَ الْمَحَارِم
حضرت برای زهد سه رکن بیان میکنند: ۱.کوتاه کردن آرزوها _برنامه ریزی عاقلانه برای زندگی_
۲. نعمت هایی که میرسد را شکر کند (معلوم است زاهد نعمت هایی هم دارد و فقیر نیست)
۳.گناه نکند
⭕️اظهار زهد با اصل زهد در تعارض است، زیرا زاهد کسی است که به هیچ چیز دل بسته نیست حتی همین که به او بگویند زاهد و متقی و…
اگر کسی بخواهد زهدش را اظهار کند در واقع میخواهد دلبستگی خودش به این حالت را نشان بدهد در حالی که زهد یعنی دلبسته نبودن.
🚫 زهد تصنعی نیست.
زهد حالتی است که در آن گناه نیست، شکر هست، دلبستگی نیست. این چیزی نیست که بتوان با بازیگری و نمایش به آن آراسته شد. کسی که به محض دیدن گناه دلش میرود، با دیدن دنیا دلش مشغول میشود و تا روزها فلان لباس و فلان طلا را در خیالش به خودش آویزان میکند و شب خوابش را میبیند، زهد ندارد.
زهد واقعیتی است که میگوید به آنچه داری هم دل نبند چه برسد به آنچه که نداری.
💮جایگاه زهد در غرر الحکم:
الزُّهْدُ أَقَلُّ ما یُوجَدُ وَأَجَلُّ
زهد و پارسایى کمیاب ترین چیزها و ارزشمندترین آنهاست
ما یَعْهَدُ وَیَمْدَحُهُ الْکُلُّ وَیَتْرُکُهُ الْجُلُّ
همگان آن را مى ستایند ولى اکثر مردم به آن عمل نمى کنند.
❌ زاهدان قلابی در خطبه ۳۲ :
وَمِنْهُمْ مَنْ أَبْعَدَهُ عَنْ طَلَبِ الْمُلْکِ ضُئُولَةُ نَفْسِهِ
بعضى از آنها کسانى هستند که ناتوانىشان آنها را از رسیدن به جاه و مقام بازداشته
وَانْقِطَاعُ سَبَبِهِ فَقَصَرَتْهُ الْحَالُ عَلَى حَالِهِ
و دستشان از همه جا کوتاه شده
فَتَحَلَّى بِاسْمِ الْقَنَاعَةِ
آنگاه خود را به زیور قناعت آراسته
وَتَزَیَّنَ بِلِبَاسِ أَهْلِ الزَّهَادَةِ
و به لباس زاهدان زینت بخشیده اند
وَلَیْسَ مِنْ ذَلِکَ فِی مَرَاح وَلاَ مَغْدًى
در حالى که در هیچ زمان نه در شب و نه در روز در سلک زاهدان راستین نبوده اند.
🔻نکته:
چرا امیرالمومنین لباس زاهدانه میپوشید و این زهد را اظهار میکرد؟
پاسخ: امیرالمومنین حاکم جامعه اسلامی بوده است و بر حاکمان لازم است در سطح ضعیف ترین افراد جامعه زندگی کنند.
لذا لباس امیرالمومنین لباس زهد نبوده است بلکه لباس حاکم بوده است.
خطبه ۲۰۹: امیرالمومنین به عیادت علاء بن زیاد حارثی رفت که خانه بزرگی داشت و حضرت فرمود همین خانه میتواند تو را بهشتی کند.
علاء از برادرش عاصم شکایت کرد که رفته در کوه و کنج خلوت گزیده. حضرت او را خواست و توبیخ کرد.
قَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ هَذَا أَنْتَ فِی خُشُونَةِ مَلْبَسِکَ وَ جُشُوبَةِ مَأْکَلِکَ
عاصم گفت: اى امیرمؤمنان(علیه السلام) تو خود با این لباس خشن و آن غذاى ناگوار به سر مى برى!
قَالَ وَیْحَکَ إِنِّی لَسْتُ
در پاسخ فرمود: واى بر تو، من مانند تو نیستم (و وظیفه اى غیر از تو دارم،
کَأَنْتَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ [الْحَقِ] الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ
زیرا خداوند بر پیشوایان حق و عدالت واجب کرده که بر خود سخت بگیرند و همچون افراد ضعیف مردم زندگى کنند
کَیْلَا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُه
تا فقر، آنها را به طغیان و سرکشى (در برابر فرمان خدا) وادار نکند.
اللهم الحقنا بالصالحین
