💠وَ قَالَ (علیه السلام): مَرَارَةُ الدُّنْيَا، حَلَاوَةُ الْآخِرَةِ؛ وَ حَلَاوَةُ الدُّنْيَا، مَرَارَةُ الْآخِرَةِ تلخى دنيا شيرينى آخرت است و شيرينى دنيا تلخى آخرت.

⛔️اصل اولی آن است که دنیا و آخرت ضد هم هستند.حضرت درحکمت ۱۰۳ فرمود :
إِنَّ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةَ عَدُوَّانِ مُتَفَاوِتَانِ  وَ سَبِيلَانِ مُخْتَلِفَانِ
دنیا وآخرت دو دشمن  ضد یکدیگرند و دو مسیر مختلف اند،
فَمَنْ أَحَبَّ الدُّنْيَا وَ تَوَلَّاهَا أَبْغَضَ الْآخِرَةَ وَ عَادَاهَا
کسی که دنیا را دوست داشته باشد وبه او عشق بورزد، آخرت را دشمن می پندارد و با آن دشمنی میکند.
وَ هُمَا بِمَنْزِلَةِ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ،
دنیا و آخرت به منزله مشرق ومغرب هستند.
وَ مَاشٍ بَيْنَهُمَا كُلَّمَا قَرُبَ مِنْ وَاحِدٍ بَعُدَ مِنَ الْآخَرِ،
کسی که بین دنیا وآخرت در حال حرکت و مشی کننده است ، به هر کدام نزدیک شود از دیگری دور می شود.

❌ملاک، خوش آمد و بد آمد ما نیست، ملاک کمال است.
نه هر خوش آمدنی کمال است: مثل لذت از نگاه به نامحرم.
نه هر سختی و رنجی ضد کمال:
مثل زحمت کشیدن ورزشکار برای رسیدن به اهداف.
لذا نمی‌توان ملاک و معیار را خوش آمد یا بد آمد نفس دانست.

⭕️ زحمت طاعت بهشت است.
بسيارى از طاعات و عبادات و انجام دادن دستورات الهى تلخ ‌كامى‌هايى دارد؛ جهاد فى سبيل الله، جهاد با هواى نفس و گاه رفتن به زيارت خانه خدا، پرداختن خمس و زكات و چشم‌پوشى از اموال حرام و مقامات عالى نامشروع، تلخى‌ها و مشكلاتى براى انسان دارد؛ ولى به يقين اين تلخى‌ها سبب شيرينى در سراى آخرت و بهشت برين است.
نعمت‌هايى كه نه چشمى آن را ديده و نه گوشى سخنى از آن شنيده و نه به خاطر انسانى خطور كرده است.

❌شیرینی معصیت جهنم است.
بسيارى از گناهان ممكن است لذت‌بخش باشد. پيروى از هوا وهوس و عيش و نوش‌هاى گناه‌آلود و اموال فراوانى كه از طرق نامشروع تحصيل مى‌شود براى صاحبان آن‌ها لذّتى دارد؛ ولى اين لذّات، تلخ ‌كامى‌هايى را در آخرت به دنبال دارد عذاب‌هايى كه بسيار شديد و طولانى است و حتى يك روز آن را نمى‌توان تحمل كرد تا چه رسد به ساليان دراز.

⛔️باید تلخی مسیر حق را به جان خرید.
اگر در مسير اطاعت، مشكلات و شايد ناراحتى‌ و مرارت‌هايى وجود داشته باشد، نگران نشويم، آن‌ها را به جان و دل بپذيريم به اميد وعده‌هاى الهى در آخرت. و به عكس اگر در گناه، لذّتى باشد از عواقب تلخ آن غافل نگرديم و كوتاه سخن اين‌كه هدف امام عليه السلام تشويق به طاعات و ترك گناهان است.
به تعبیر حافظ:
در بیابان گر بشوق کعبه خواهی زد قدم /
سرزنشها گر کند خار مغیلان غم مخور

💮امیرالمومنین صلواه الله علیه در غررالحکم فرمود :
حَلاوَةُ الآخِرَةِ تُذهِبُ مَضاضَةَ حديث شَقاءِ الدُّنيا
شيرينى آخرت ، رنج و دردگرفتارى دنيا را مى بَرد.

⛔️بهشت ثمره ی نهی نفس است قرآن کریم در سوره نازعات می فرماید:
فَأَمَّا مَنْ طغَى 
اما هر كه طغيان كرد (۳۷)
وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا 
و زندگى پست دنيا را برگزيد (۳۸)
فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى 
پس جايگاه او همان آتش است (۳۹)
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى 
و اما كسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسيد و نفس خود را از هوس باز داشت (۴۰)
فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى 
پس جايگاه او همان بهشت است (۴۱)

⛔️در دنیا به خود سخت بگیرید تا آخرت آباد شود. پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید:
إنَّ في طَلَبِ الدنيا إضراراً بالآخِرَةِ ،
همانا دنيا خواهى به آخرت زيان مى زند
و في طَلَبِ الآخِرَةِ إضراراً بالدنيا ،
و آخرت طلبى به دنيا .
فأضِرُّوا بالدنيا فإنّها أحَقُّ بالإضرارِ
پس شما [با طلب آخرت] به دنيا زيان برسانيد كه آن، به زيان ديدن سزاوارتر است .

⭕️جسم را فدای دین کنید.
امیرالمومنین علیه السلام فرمود :
فَإِذَا حَضَرَتْ بَلِيَّةٌ فَاجْعَلُوا أَمْوَالَكُمْ دُونَ أَنْفُسِكُمْ
چون بلايى براى جانتان فرا رسد مالهاى خود را سپر جانهايتان كنيد.
وَ إِذَا نَزَلَتْ نَازِلَةٌ فَاجْعَلُوا أَنْفُسَكُمْ دُونَ دِينِكُمْ
و چون حادثه اى براى دينتان پيش آيد جانهايتان را فداى دينتان كنيد.
وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْهَالِكَ مَنْ هَلَكَ دِينُهُ
و بدانيد كه هلاك گشته كسى است كه دينش هلاك شده باشد.
وَ الْحَرِيبَ مَنْ حُرِبَ دِينُه‏
و غارت شده كسى است كه دينش به غارت رفته باشد.

💮حضرت در خطبه ۱۷۴ فرمودند:
إِنَّ آلْجَنَّةَ حُفَّتْ بِالْمَكَارِهِ وَإِنَّ آلنَّارَ حُفَّتْ بِالشَّهَوَاتِ
بهشت در لابه‌لاى ناراحتى‌ها پيچيده شده و دوزخ در لابه‌لاى شهوات.

💮در حكمت ۳۷۶ فرمود :
إِنَّ الْحَقَّ ثَقِيلٌ مَرِيءٌ،
حق، سنگين اما گوارا
وَإِنَّ الْبَاطِلَ خَفِيفٌ وَبِيءٌ
و باطل، سبك و آسان؛ اما بلاخيز و مرگ‌آور است.
حق گرچه ثقيل و سنگين است ولى عاقبتش گواراست. به عكس، باطل كه در آغاز آسان و راحت است؛ ولى در پايان ناگوار و خطرناك است.

💮 حضرت در غرر الحکم فرمودند:
طَلَاقُ الدُّنْيَا مَهْرُ الْجَنَّةِ.
طلاق دادن دنیا مهریه ی ورود به بهششت است.

💮 حضرت درغررالحکم فرمود:
حَلَاوَةُ الدُّنْيَا تُوجِبُ مَرَارَةَ الْآخِرَةِ وَ سُوءَ الْعُقْبَى‏
دلبستگی به خوی های زودگذر دنیا سختی های آخرت را به همراه دارد.

💮همیشه تحمل سختی ها نتیجه دارد.
امیرالمومنین صلواه الله علیه در غرر الحکم می فرماید :
مَرَارَةُ الصَّبْرِ تُثْمِرُ الظَّفَر
تلخى صبر را شيرينى پيروزى از بين مى‌برد.

⛔️تحمل سختی ها در سیره حضرت زهرا سلام الله علیها:
دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَى فَاطِمَةَ ع وَ عَلَيْهَا كِسَاءٌ مِنْ ثَلَّةِ الْإِبِلِ
رسول خدا نزد دخترش فاطمه رفت در حالی که آن بانو عبایى از پشم شتر پوشیده بود.
وَ هِيَ تَطْحَنُ بِيَدِهَا وَ تُرْضِعُ وَلَدَهَا
و با دستش آسیاب می‌کرد و فرزندش را هم شیر می‌داد.
فَدَمَعَتْ عَيْنَا رَسُولِ اللَّهِ ص لَمَّا أَبْصَرَهَا فَقَالَ
پس دیدگان رسول خدا با دیدن این وضع حضرت زهرا پر از اشک‌ شد و فرمود:
يَا بِنْتَاهْ تَعَجَّلِي مَرَارَةَ الدُّنْيَا بِحَلَاوَةِ الْآخِرَةِ ای دخترم، سختى و تلخى دنیا را براى رسیدن به حلاوت و آسایش آخرت تحمّل کن.
فَقَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَيَّ
براستی که خداوند این آیه را بر من نازل فرموده‏ که:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‏
و به زودى پروردگارت آنقدر به تو عطا خواهد کرد که خشنود شوى.
یعنی خداوند در عوض تحمل سختی‌های دنیا، در روز قیامت آنقدر پاداش خواهد داد که نسبت به تحمل این مشکلات و نسبت به پاداش الهی راضی خواهی شد.

🔻نکته ۱:
کلام حضرت ناظر به عموم و اغلب افراد جامعه ایمانی است. ولی اگر کسانی در راه طاعت و عبادت رشد کنند و جلو بیفتند، از سختی عبادت لذت می‌برند و از فکر به گناه آزرده میشوند.

🔻نکته ۲:
مَرَارَةُ الدُّنْيَا، حَلَاوَةُ الْآخِرَةِ؛ وَ حَلَاوَةُ الدُّنْيَا، مَرَارَةُ الْآخِرَةِ
دنیا و آخرت فقط به معنای سرای دیگر و دنیا نیست، بلکه می‌تواند به معنای حال و آینده همین دنیا هم باشد.

⭕️کسی که امروز برای درس، برای کار، برای امور مختلف زحمت بکشد و سختی ها را بر خود هموار کند، فردا در همين دنيا آسوده خواهد بود. و کسی که امروز در دنیا تنبلی و کسالت و بیکاری را سرلوحه امور قرار دهد، در همین دنیا کارش به سختی و تلخی خواهد رسید.
کسی که دنبال شهوت و گناه است همین الان به او سخت می‌گذرد. روحش آزرده است بیقرار است جنگ اعصاب دارد. و کسی که دنبال معنویت و تلاش است همین الان هم لذت می‌برد. از عبادت، از فهم مطالب علمی، از جهاد.

⏪دو مصداق برای کلام امام:
اگر حضرت يوسف عليه السلام تسليم خواسته نامشروع زليخا مى‌شد براى او لذت‌بخش بود؛ اما مرارت آخرت را به دنبال داشت و اين‌كه تسليم نشد وبه سبب آن، سال‌ها در زندان ماند و مرارت زيادى را چشيد بر كسى پوشيده نيست؛ اما حلاوت آخرت بلكه حلاوت دنيا را در پايان و بعد از مدتى به دنبال داشت.

◀️حضرت آدم عليه السلام ترك اولى كرد و از شجره ممنوعه موقتا لذت برد؛
اما پايان غم‌انگيزى براى او داشت.
بسيار مى‌شود مرارت‌هاى دنيا نتيجه شيرينى در همين دنيا نصيب انسان مى‌كند مانند جوانى كه سال‌ها در غربت و با مشقت درس خوانده تا توانسته به مراحل عالى علم و دانش برسد كه لذت آن را در پايان در همين دنيا مى‌بيند وبه عكس جوانى كه تن به تنبلى و خوش‌گذرانى و عيش و نوش داده و بى‌سواد باقى مانده مرارت آن را در پايان كار در همين دنيا مى‌چشد.

💮امیر المؤمنین علیه السلام می فرماید:
كَيفَ يَجِدُ لَذَّةَ العِبادَةِ مَن لا يَصُومُ عَنِ الهَوی؟!
چگونه لذّت عبادت را در می یابد، كسی كه از هوس باز نمی ایستد؟!
معلوم است که عبادت لذت دارد.

اللهم الرزقنا حلاوهَ طااعتک و وُدِک