بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۱۶ .۲۳جماد الاول
💢حکمت ۲۲ 💢
وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِينَاهُ، وَ إِلاَّ رَکِبْنَا أَعْجَازَ الأِبِلِ، وَ إِنْ طَالَ السُّرَى.
امام (عليه السلام) فرمود:
ما را حقى است که اگر به ما داده شود (آزاديم) و الّا (همچون اسيران و بردگانى خواهيم بود که) در عقب شتر سوار خواهيم شد، هر چند حرکت آن شتر زمانى طولانى در تاريکى بگذرد.
حضرت در مورد غصب خلافتشان سخن گفته اند :
💠وَ قَالَ (علیه السلام): لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ
برای ما حقی است، اگر آن را به ما بدهند که هیچ،
💠 وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ
وگرنه ما عقب شتر[أَعْجَازَ] سوار میشویم.[رَکِبْنَا]
پشت شتر در سراشیبی واقعا شتر سواری دشوار است .
💠وَ إِنْ طَالَ السُّرَى
اگر چه حرکت در شب[السُّرَى] طولانی باشد.
خداوند در سوره اسرا هم می فرمایند
《سُبْحانَ الَّذی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی…》
⏪ طبق نقل طبری در تاریخ خود حضرت در «یوم الشوری» فرمود:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّدًا مِنَّا نَبِیًّا، وَبَعَثَهُ إِلَیْنَا رَسُولا،
سپاس، خدایى را که محمد ص را از میان ما به پیامبرى برانگیخت و او را به‌سوی ما فرستاد.
فَنَحْنُ بَیْتُ النُّبُوَّةِ، وَمَعْدِنُ الْحِکْمَةِ، وَأَمَانُ أَهْلِ الأَرْضِ،
ما خانه‌ی نبوت و معدن حکمت و امان زمینیان هستیم.
وَنَجَاةٌ لِمَنْ طَلَبَ، لَنَا حَقٌّ إِنْ…
و نجات هر جوینده [نجات] هستیم.
ما حقّی داریم که اگر به‌ما داده شود، آن‌را می‌گیریم و اگر از ما دریغ شود، بر مَرکب صبر می‌نشینیم، هراندازه که به‌درازا کشد. (این کنایه از تحمل سختی است تا به آن برسیم.)
↩️البته ابن ابی الحدید میگوید :
این جمله در روز سقیفه از امیرالمومنین صادر شده است.
⤴️قالَ الرَّضىُ وَهذا مِنْ لَطیفِ الْکَلامِ وَفَصیحِهِ
سید رضی می فرماید :
این از کلمات لطیف و فصیح حضرت است.
وَمَعْناهُ أنّا إنْ لَمْ نُعْطَ حَقَّنا کُنّا أذِلاّءُ
اگر حق ما به ما داده نشود همچون افراد خوار و بى مقدار خواهیم بود.
وَذلِکَ أنَّ الرَّدیفَ یَرْکَبُ عَجُزَ الْبَعیرِ
و این بدان سبب است که کسى پشت سر دیگرى سوار بر مرکب مى شود در قسمت عقب مرکب خواهد بود،
کَالْعَبْدِ وَالاْسیرِ وَمَنْ یَجْرى مَجْراهُما
مانند مولا که جلو و در عقب برده و اسیر و مانند آنها می نشینند.
🔀 مرحوم فیض الاسلام شرح سید رضی را نمی پسندد و معنای دیگری ارائه میکند:
این ذلت و خوار بودن در شأن اهل بیت نیست بلکه جمله حضرت اینطور معنا دارد که؛
لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى
ما صاحب حق حکومت هستیم. اگر این حق را از ما منع کردند، ما با زحمت و سختی عقب شتر می نشینیم و این شب تاریک طولانی را تحمل میکنیم .
ولی شتر خلافت را رها نمی کنیم که:
اولاً؛ دشمنان هر کاری خواستند بکنند، ثانیاً؛ یک روز باید خلافت به ما برگردد.
↕️ فارغ از اینکه این کلام در سقیفه یا شوری یا هر دو از امیرالمومنین صادر شده باشد، از این کلام چند مطلب برداشت میشود:
1. خلافت فقط و فقط، حق مختص به اهل بیت است و دیگران هیچ حقی در آن ندارند (که خود این کلام پاسخ است به عده ای که میگویند اگر حق با امیرالمومنین بود چرا حضرت برای احقاق حق کاری نکرد)
2. این خلفا هستند که غصب خلافت کرده اند و اگر این حق را به صاحب حق تحویل بدهند، اهل بیت آن را خواهند گرفت.مشکل از غاصبین است که حاضر نشدند حق اهل بیت را بدهند
3. حضرت فرمود :من در تمام مدتی که خلافت را غصب کردند، مانند کسی که عقب شتر بنشیند، مراقب بودم و به خلفا هشدار میدادم که مبادا در حق مردم ظلمی کنند.
(اگر انسان به آن خواسته اصلی اش نرسید حق ندارد مسئولیت های اجتماعی و دینی اش را کنار بگذارد، باید به خود زحمت دهد تا بیش از ظلمی که به مردم کردند به مردم ظلمی نشود)
✳️در خطبه ۷۴ فرمود:
لَقَدْ عَلِمْتُمْ أَنِّی أَحَقُّ النَّاسِ بِهَا مِنْ غَیْرِی
همه شما میدانید حکومت برای من است از همه محق تر هستم.
وَ وَ اللَّهِ لَأُسْلِمَنَّ مَا سَلِمَتْ أُمُورُ الْمُسْلِمِینَ وَ لَمْ یَکُنْ فِیهَا جَوْرٌ إِلَّا عَلَیَّ خَاصَّة
تاوقتی برمن ظلم کنید حرفی نمی‌زنم ولی اگر به عموم مردم ،ظلم‌کنید ،من نمی گذارم .
4. حکومت علوی روشن است ،نورانی و شفاف است. ولی حکومت های ظالمانه خلفا مثل شب تاریک است.
❌حکومت شاهنشاهی قبل از انقلاب اسلامی هم مثل شب تاریک بودند.
و معلوم است که حرکت حیوان در شب، هم برای حیوان زحمت است هم برای سواره دردسر دارد.
غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین
بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۹/۱۶ .۲۳جماد الاول
💢حکمت ۲۲ 💢
وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِينَاهُ، وَ إِلاَّ رَکِبْنَا أَعْجَازَ الأِبِلِ، وَ إِنْ طَالَ السُّرَى.
امام (عليه السلام) فرمود:
ما را حقى است که اگر به ما داده شود (آزاديم) و الّا (همچون اسيران و بردگانى خواهيم بود که) در عقب شتر سوار خواهيم شد، هر چند حرکت آن شتر زمانى طولانى در تاريکى بگذرد.
حضرت در مورد غصب خلافتشان سخن گفته اند :
💠وَ قَالَ (علیه السلام): لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ
برای ما حقی است، اگر آن را به ما بدهند که هیچ،
💠 وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ
وگرنه ما عقب شتر[أَعْجَازَ] سوار میشویم.[رَکِبْنَا]
پشت شتر در سراشیبی واقعا شتر سواری دشوار است .
💠وَ إِنْ طَالَ السُّرَى
اگر چه حرکت در شب[السُّرَى] طولانی باشد.
خداوند در سوره اسرا هم می فرمایند
《سُبْحانَ الَّذی أَسْری بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی…》
⏪ طبق نقل طبری در تاریخ خود حضرت در «یوم الشوری» فرمود:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّدًا مِنَّا نَبِیًّا، وَبَعَثَهُ إِلَیْنَا رَسُولا،
سپاس، خدایى را که محمد ص را از میان ما به پیامبرى برانگیخت و او را به‌سوی ما فرستاد.
فَنَحْنُ بَیْتُ النُّبُوَّةِ، وَمَعْدِنُ الْحِکْمَةِ، وَأَمَانُ أَهْلِ الأَرْضِ،
ما خانه‌ی نبوت و معدن حکمت و امان زمینیان هستیم.
وَنَجَاةٌ لِمَنْ طَلَبَ، لَنَا حَقٌّ إِنْ…
و نجات هر جوینده [نجات] هستیم.
ما حقّی داریم که اگر به‌ما داده شود، آن‌را می‌گیریم و اگر از ما دریغ شود، بر مَرکب صبر می‌نشینیم، هراندازه که به‌درازا کشد. (این کنایه از تحمل سختی است تا به آن برسیم.)
↩️البته ابن ابی الحدید میگوید :
این جمله در روز سقیفه از امیرالمومنین صادر شده است.
⤴️قالَ الرَّضىُ وَهذا مِنْ لَطیفِ الْکَلامِ وَفَصیحِهِ
سید رضی می فرماید :
این از کلمات لطیف و فصیح حضرت است.
وَمَعْناهُ أنّا إنْ لَمْ نُعْطَ حَقَّنا کُنّا أذِلاّءُ
اگر حق ما به ما داده نشود همچون افراد خوار و بى مقدار خواهیم بود.
وَذلِکَ أنَّ الرَّدیفَ یَرْکَبُ عَجُزَ الْبَعیرِ
و این بدان سبب است که کسى پشت سر دیگرى سوار بر مرکب مى شود در قسمت عقب مرکب خواهد بود،
کَالْعَبْدِ وَالاْسیرِ وَمَنْ یَجْرى مَجْراهُما
مانند مولا که جلو و در عقب برده و اسیر و مانند آنها می نشینند.
🔀 مرحوم فیض الاسلام شرح سید رضی را نمی پسندد و معنای دیگری ارائه میکند:
این ذلت و خوار بودن در شأن اهل بیت نیست بلکه جمله حضرت اینطور معنا دارد که؛
لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى
ما صاحب حق حکومت هستیم. اگر این حق را از ما منع کردند، ما با زحمت و سختی عقب شتر می نشینیم و این شب تاریک طولانی را تحمل میکنیم .
ولی شتر خلافت را رها نمی کنیم که:
اولاً؛ دشمنان هر کاری خواستند بکنند، ثانیاً؛ یک روز باید خلافت به ما برگردد.
↕️ فارغ از اینکه این کلام در سقیفه یا شوری یا هر دو از امیرالمومنین صادر شده باشد، از این کلام چند مطلب برداشت میشود:
1. خلافت فقط و فقط، حق مختص به اهل بیت است و دیگران هیچ حقی در آن ندارند (که خود این کلام پاسخ است به عده ای که میگویند اگر حق با امیرالمومنین بود چرا حضرت برای احقاق حق کاری نکرد)
2. این خلفا هستند که غصب خلافت کرده اند و اگر این حق را به صاحب حق تحویل بدهند، اهل بیت آن را خواهند گرفت.مشکل از غاصبین است که حاضر نشدند حق اهل بیت را بدهند
3. حضرت فرمود :من در تمام مدتی که خلافت را غصب کردند، مانند کسی که عقب شتر بنشیند، مراقب بودم و به خلفا هشدار میدادم که مبادا در حق مردم ظلمی کنند.
(اگر انسان به آن خواسته اصلی اش نرسید حق ندارد مسئولیت های اجتماعی و دینی اش را کنار بگذارد، باید به خود زحمت دهد تا بیش از ظلمی که به مردم کردند به مردم ظلمی نشود)
✳️در خطبه ۷۴ فرمود:
لَقَدْ عَلِمْتُمْ أَنِّی أَحَقُّ النَّاسِ بِهَا مِنْ غَیْرِی
همه شما میدانید حکومت برای من است از همه محق تر هستم.
وَ وَ اللَّهِ لَأُسْلِمَنَّ مَا سَلِمَتْ أُمُورُ الْمُسْلِمِینَ وَ لَمْ یَکُنْ فِیهَا جَوْرٌ إِلَّا عَلَیَّ خَاصَّة
تاوقتی برمن ظلم کنید حرفی نمی‌زنم ولی اگر به عموم مردم ،ظلم‌کنید ،من نمی گذارم .
4. حکومت علوی روشن است ،نورانی و شفاف است. ولی حکومت های ظالمانه خلفا مثل شب تاریک است.
❌حکومت شاهنشاهی قبل از انقلاب اسلامی هم مثل شب تاریک بودند.
و معلوم است که حرکت حیوان در شب، هم برای حیوان زحمت است هم برای سواره دردسر دارد.
غفرالله لی و لکم الحمدلله رب العالمین
