ممنون از صبر و شکیبایی شما...

حکمت دوازدهم

بسم الله الرحمن الرحیم 

شرح حکمتها

۱۴۰۲/۹/۱۳ . ۱۹ جمادی

💢 حکمت ۱۲ 💢

استاد محمد کاظمی‌نیا
حکمت دوازدهم
0.5 0.75 عادی 1.25 1.5 1.75 2
22:20 00:00
با کلیک روی عناوین زیر،
|

وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الإِخْوَانِ، وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.

امام (عليه السلام) فرمود:
عاجزترين مردم کسى است که از به دست آوردن دوستان عاجز باشد و از او عاجزتر کسى است که دوستانى را که به دست آورده از دست بدهد.

💮 جمله” مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ” از آنجایی که حضرت در حکمت ۴ فرمود :
 الْعَجْزُ آفَةٌ ؛ ناتوانی در انتخاب دوست آفتی است که به باغ وجود انسان میخورد و سرمایه انسان را از بین میبرد.

⛔️ علت توصیه موکد به انتخاب دوست:  انسان باید از استعدادها و سرمایه های شخصی و اجتماعی سود ببرد و از آنها برای پیشرفت خویش استفاده کند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: 
مَنْ وَجَدَ مَاءً وَتُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللَّه 
اگر کسی در جامعه آب‌وخاک داشته باشد و فقیر بماند از رحمت خدا دور است؛ چون باید بتواند از آب‌وخاک، زندگی خودش را احیا کند.
دوستان خوب نیز یک استعداد و سرمایه هستند که می توان به سبب آنها راه ترقی و کمال را طی کرد. غرر الحکم : 
أَفْضَلُ الْعُدَدِ أَخٌ وَفِیٌّ وَشَفِیقٌ زَکِی 
بهترین ذخیره‌ها، برادر باوفا، مهربان و باهوش است.

📛دوستان خوب سرمایه دنیا و آخرتند امام صادق علیه السلام فرمود: 
أَکْثِرُوا مِنَ الْأَصْدِقَاءِ فِی الدُّنْیَا
دوستان فراوانی در دنیا برگزینید؛
 فَإِنَّهُمْ یَنْفَعُونَ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ
زیرا آن‌ها در دنیا و آخرت سودمندند.
 أَمَّا الدُّنْیَا فَحَوَائِجُ یَقُومُونَ بِهَا
در دنیا به‌کارها می‌رسند 
  وَأَمَّا الْآخِرَةُ فَإِنَّ أَهْلَ جَهَنَّمَ قَالُوا: 
و در آخرت دوزخیان می‌گویند:
《فَمَا لَنَا مِن شَافِعِینَ* وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ؛ شعرا – ۹۲》
افسوس که امروز شفاعت‌کنندگان و دوستانی صمیمی برای ما وجود ندارد.

🚫انسان برای از دست رفتن سرمایه‌های واقعی اش گریه میکند.
أَنَّ اَلنَّبِیَّ بَکَى لَمَّا قُتِلَ جعفر  
رسول خدا با شنیدن خبر شهادت جعفر در جنگ موته، گریه کردند؛ 
و قال الْمَرْءُ کَثِیرٌ بِأَخِیه‏
سپس فرمودند: انسان به‌وسیله‌ی برادرش [نیرومند و] افزون است. 
رسول خدا با از دست دادن یک یار و نیرو احساس کرد که رکنی را از دست ‌داده است.

⛔️دوست خوب زینت است امام صادق: 
لِکُلِّ شَىْء حِلْیَةٌ وَحِلْیَةُ الرَّجُلِ أوِدّائُهُ  هرچیزى زینتى دارد و زینت انسان دوستان اوست.

🚫ابن ابی الحدید از قول شخصی نقل میکند که میگفت: 
اِذا بَلَغَنِی مَوْتُ أَخٍ کَانَ فَکَأَنَّمَا سَقَطَ عُضْوٌ مِنِّی 
مرگ دوست مانند مرگ  یک عضو است انسان را محتاج و نیازمند میکند.
وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ
علت اینکه از دست دادن دوست سخت تر است اینست : شخصی که دوست ندارد، سرمایه ندارد. ولی کسی که دوست دارد و دوست را از دست میدهد، سرمایه را از دست داده و ملالت و سرزنش بر این شخص بیشتر است.

❌دو علت از دست دادن دوست در نهج البلاغه:
حکمت ۴۸۰ (آخرین حکمت نهج):
 إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَه‏ 
وقتی کسی برادرش را عصبانی کند و او را شرمنده کند از او جدا شده.
حکمت۲۳۹ :
 مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِیَ ضَیَّعَ الْحُقُوقَ، 
آن کس که از سستى اطاعت کند حقوق افراد را ضایع مى سازد.
وَ مَنْ أَطَاعَ الْوَاشِیَ ضَیَّعَ الصَّدِیقَ 
 و کسى که از سخن چین پیروى کند دوستان خود را از دست خواهد داد.

🔻 نکته1: 
هرکسی باانسان نشست وبرخواست و معاشرت کند و همراه باشد، دوست نیست. اخوت و برادری باید:
۱. اعتقادی باشد. 
۲. انسان را پیش بیندازد. 
قرآن کریم میفرماید:  
《 إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ  وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ حجرات – ۱۰》
در حقیقت مؤمنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید.

📛 اخوه از سه حال خارج نیست: 
الف. برادران طبیعی: مقصود آیه این نیست که همه مردم برادرند و از آدم و حوا زاده شده اند چون فرمود “مومنون اخوه ” هستند، نه همه.

ب. برادران رضاعی: این هم نیست چون همه افراد از یک مادر شیر نخورده اند.

ج. برادران اعتباری: انها به اعتبار ایمان و اعتقاداتشان برادر هستند.
و در برابر هم، دو مسئولیت دارند: 
الف. اصلاح  بین یکدیگر.
 ب. رعایت تقوا و دعوت به تقوا.

🔻نکته ۲ : خدا بهترین دوست است، او را به دست بیاوریم و از دست ندهیم در جوشن کبیر آمده:
 یَا حَبِیبَ مَنْ لَا حَبِیبَ … یَا رَفِیقَ مَنْ لَا رَفِیقَ لَه‏

💮 امیرالمومنین صلواه الله علیه فرمود:
 اِختَرتُ مِنَ التَّوراةِ اثنَتَی عَشرَةَ آیَةً فَنَقَلتُها إلَى العَرَبِیَّةِ ، 
از تورات ، دوازده آیه برگزیدم و آنها را به عربى ترجمه کردم.
وأنَا أنظُرُ إلَیها فی کُلِّ یَومٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ 
  و هر روز ، سه بار به آنها مى نگرم .

الاُولى : یَابنَ آدَم ، لا تَخافَنَّ سُلطانا ما دامَ سُلطانی عَلَیکَ باقٍ ، وسُلطانی علَیکَ باقٍ أبَدا 
اى آدمیزاد ! از هیچ سیطره اى تا هنگامى که سیطره من بر تو پایدار است ، مترس . (سیطره من نیز همیشه پایدار است ) 

ألثّانِیَةُ : یَابنَ آدَمَ ، لا تَأنَس بِأَحَدٍ ما وَجَدتَنی ، فَمَتىأرَدتَنی مَملُوَّةً ، وخَزائِنی مَملُوَّةً أبَدا 
اى آدمیزاد ! چون مرا یافتى ، با هیچ کس اُنس مگیر . پس هرگاه مرا خواستى ، [مرا ]سرشار خواهى یافت و خزانه هاى من ، همواره سرشار است.

الثّالِثَةُ : یَابنَ آدَمَ ، لا تَأنَس بِأَحَدٍ ما وَجَدتَنی ، فَمَتى أرَدتَنی وَجَدتَنی بارّا قَریبا  چون مرا یافتى ، با هیچ کس اُنس مگیر . پس هرگاه مرا خواستى ، مرا نزدیک و نیکى کننده خواهى یافت.

الرّابِعَةُ : یَابنَ آدَمَ ، إنّی اُحِبُّکَ فَأَنتَ أیضا أحبِبنی 
من تو را دوست دارم. پس تو نیز مرا دوست بدار.
……

العاشِرَةُ : یَابنَ آدَم کُلٌّ یُریدُکَ لِأَجْلِهِ وَأَنَا أُرِیدُکَ لِأَجْلِکَ فَلا تَفِرَّ مِنّی 
هر کس ، تو را براى خودش مى خواهد و من تو را براى خودت مى خواهم . پس از من مگریز.

غفرالله لی و لکم

حکمت دوازدهم

بسم الله الرحمن الرحیم 

شرح حکمتها

۱۴۰۲/۹/۱۳ . ۱۹ جمادی

💢 حکمت ۱۲ 💢

استاد محمد کاظمی‌نیا
حکمت دوازدهم
0.5 0.75 عادی 1.25 1.5 1.75 2
22:20 00:00
با کلیک روی عناوین زیر،
|

وَ قَالَ عَلَيهِ السِّلَامُ
أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الإِخْوَانِ، وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.

امام (عليه السلام) فرمود:
عاجزترين مردم کسى است که از به دست آوردن دوستان عاجز باشد و از او عاجزتر کسى است که دوستانى را که به دست آورده از دست بدهد.

💮 جمله” مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ” از آنجایی که حضرت در حکمت ۴ فرمود :
 الْعَجْزُ آفَةٌ ؛ ناتوانی در انتخاب دوست آفتی است که به باغ وجود انسان میخورد و سرمایه انسان را از بین میبرد.

⛔️ علت توصیه موکد به انتخاب دوست:  انسان باید از استعدادها و سرمایه های شخصی و اجتماعی سود ببرد و از آنها برای پیشرفت خویش استفاده کند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: 
مَنْ وَجَدَ مَاءً وَتُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللَّه 
اگر کسی در جامعه آب‌وخاک داشته باشد و فقیر بماند از رحمت خدا دور است؛ چون باید بتواند از آب‌وخاک، زندگی خودش را احیا کند.
دوستان خوب نیز یک استعداد و سرمایه هستند که می توان به سبب آنها راه ترقی و کمال را طی کرد. غرر الحکم : 
أَفْضَلُ الْعُدَدِ أَخٌ وَفِیٌّ وَشَفِیقٌ زَکِی 
بهترین ذخیره‌ها، برادر باوفا، مهربان و باهوش است.

📛دوستان خوب سرمایه دنیا و آخرتند امام صادق علیه السلام فرمود: 
أَکْثِرُوا مِنَ الْأَصْدِقَاءِ فِی الدُّنْیَا
دوستان فراوانی در دنیا برگزینید؛
 فَإِنَّهُمْ یَنْفَعُونَ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ
زیرا آن‌ها در دنیا و آخرت سودمندند.
 أَمَّا الدُّنْیَا فَحَوَائِجُ یَقُومُونَ بِهَا
در دنیا به‌کارها می‌رسند 
  وَأَمَّا الْآخِرَةُ فَإِنَّ أَهْلَ جَهَنَّمَ قَالُوا: 
و در آخرت دوزخیان می‌گویند:
《فَمَا لَنَا مِن شَافِعِینَ* وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ؛ شعرا – ۹۲》
افسوس که امروز شفاعت‌کنندگان و دوستانی صمیمی برای ما وجود ندارد.

🚫انسان برای از دست رفتن سرمایه‌های واقعی اش گریه میکند.
أَنَّ اَلنَّبِیَّ بَکَى لَمَّا قُتِلَ جعفر  
رسول خدا با شنیدن خبر شهادت جعفر در جنگ موته، گریه کردند؛ 
و قال الْمَرْءُ کَثِیرٌ بِأَخِیه‏
سپس فرمودند: انسان به‌وسیله‌ی برادرش [نیرومند و] افزون است. 
رسول خدا با از دست دادن یک یار و نیرو احساس کرد که رکنی را از دست ‌داده است.

⛔️دوست خوب زینت است امام صادق: 
لِکُلِّ شَىْء حِلْیَةٌ وَحِلْیَةُ الرَّجُلِ أوِدّائُهُ  هرچیزى زینتى دارد و زینت انسان دوستان اوست.

🚫ابن ابی الحدید از قول شخصی نقل میکند که میگفت: 
اِذا بَلَغَنِی مَوْتُ أَخٍ کَانَ فَکَأَنَّمَا سَقَطَ عُضْوٌ مِنِّی 
مرگ دوست مانند مرگ  یک عضو است انسان را محتاج و نیازمند میکند.
وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ
علت اینکه از دست دادن دوست سخت تر است اینست : شخصی که دوست ندارد، سرمایه ندارد. ولی کسی که دوست دارد و دوست را از دست میدهد، سرمایه را از دست داده و ملالت و سرزنش بر این شخص بیشتر است.

❌دو علت از دست دادن دوست در نهج البلاغه:
حکمت ۴۸۰ (آخرین حکمت نهج):
 إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَه‏ 
وقتی کسی برادرش را عصبانی کند و او را شرمنده کند از او جدا شده.
حکمت۲۳۹ :
 مَنْ أَطَاعَ التَّوَانِیَ ضَیَّعَ الْحُقُوقَ، 
آن کس که از سستى اطاعت کند حقوق افراد را ضایع مى سازد.
وَ مَنْ أَطَاعَ الْوَاشِیَ ضَیَّعَ الصَّدِیقَ 
 و کسى که از سخن چین پیروى کند دوستان خود را از دست خواهد داد.

🔻 نکته1: 
هرکسی باانسان نشست وبرخواست و معاشرت کند و همراه باشد، دوست نیست. اخوت و برادری باید:
۱. اعتقادی باشد. 
۲. انسان را پیش بیندازد. 
قرآن کریم میفرماید:  
《 إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ  وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ حجرات – ۱۰》
در حقیقت مؤمنان با هم برادرند پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید.

📛 اخوه از سه حال خارج نیست: 
الف. برادران طبیعی: مقصود آیه این نیست که همه مردم برادرند و از آدم و حوا زاده شده اند چون فرمود “مومنون اخوه ” هستند، نه همه.

ب. برادران رضاعی: این هم نیست چون همه افراد از یک مادر شیر نخورده اند.

ج. برادران اعتباری: انها به اعتبار ایمان و اعتقاداتشان برادر هستند.
و در برابر هم، دو مسئولیت دارند: 
الف. اصلاح  بین یکدیگر.
 ب. رعایت تقوا و دعوت به تقوا.

🔻نکته ۲ : خدا بهترین دوست است، او را به دست بیاوریم و از دست ندهیم در جوشن کبیر آمده:
 یَا حَبِیبَ مَنْ لَا حَبِیبَ … یَا رَفِیقَ مَنْ لَا رَفِیقَ لَه‏

💮 امیرالمومنین صلواه الله علیه فرمود:
 اِختَرتُ مِنَ التَّوراةِ اثنَتَی عَشرَةَ آیَةً فَنَقَلتُها إلَى العَرَبِیَّةِ ، 
از تورات ، دوازده آیه برگزیدم و آنها را به عربى ترجمه کردم.
وأنَا أنظُرُ إلَیها فی کُلِّ یَومٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ 
  و هر روز ، سه بار به آنها مى نگرم .

الاُولى : یَابنَ آدَم ، لا تَخافَنَّ سُلطانا ما دامَ سُلطانی عَلَیکَ باقٍ ، وسُلطانی علَیکَ باقٍ أبَدا 
اى آدمیزاد ! از هیچ سیطره اى تا هنگامى که سیطره من بر تو پایدار است ، مترس . (سیطره من نیز همیشه پایدار است ) 

ألثّانِیَةُ : یَابنَ آدَمَ ، لا تَأنَس بِأَحَدٍ ما وَجَدتَنی ، فَمَتىأرَدتَنی مَملُوَّةً ، وخَزائِنی مَملُوَّةً أبَدا 
اى آدمیزاد ! چون مرا یافتى ، با هیچ کس اُنس مگیر . پس هرگاه مرا خواستى ، [مرا ]سرشار خواهى یافت و خزانه هاى من ، همواره سرشار است.

الثّالِثَةُ : یَابنَ آدَمَ ، لا تَأنَس بِأَحَدٍ ما وَجَدتَنی ، فَمَتى أرَدتَنی وَجَدتَنی بارّا قَریبا  چون مرا یافتى ، با هیچ کس اُنس مگیر . پس هرگاه مرا خواستى ، مرا نزدیک و نیکى کننده خواهى یافت.

الرّابِعَةُ : یَابنَ آدَمَ ، إنّی اُحِبُّکَ فَأَنتَ أیضا أحبِبنی 
من تو را دوست دارم. پس تو نیز مرا دوست بدار.
……

العاشِرَةُ : یَابنَ آدَم کُلٌّ یُریدُکَ لِأَجْلِهِ وَأَنَا أُرِیدُکَ لِأَجْلِکَ فَلا تَفِرَّ مِنّی 
هر کس ، تو را براى خودش مى خواهد و من تو را براى خودت مى خواهم . پس از من مگریز.

غفرالله لی و لکم

error: کپی برداری این محتوا شرعاً جایز نیست.