ممنون از صبر و شکیبایی شما...

حکمت سیصد و نود و هفتم

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمت ها
۱۴۰۴٫۰۶/۱۶_۱۴ربیع الاول

💢حکمت۳۹۷💢

استاد محمد کاظمی‌نیا
حکمت سیصد و نود و هفتم
0.5 0.75 عادی 1.25 1.5 1.75 2
48:38 00:00
با کلیک روی عناوین زیر،
|

وَ قَالَ (عليه ‏السلام): نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ؛ خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ، عَطِرٌ رِيحُهُ.

و امام (ع) فرمود: مشك چه خوشبوى نيكويى است، در حمل سبك و رايحه ‏اش هم دلپذير است.

💠وَ قَالَ (عليه ‏السلام): نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ
امام علی علیه‌السلام:مشك، عطر خوبى است،
خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ
حملش سبك است،
عَطِرٌ رِيحُهُ
و عطرش بسيار خوب است.

 ✅امیرالمومنین در این حکمت در مورد یکی از بهترین عطرها صحبت میکنند و دو دلیل برای بهتر بودن آن ذکر میکنند.

 

❇️مُِشک، بهترین عطر:

مُِشک، ماده ای است بسیار خوش بو در بدن آهوی نر است (ناف آهو است.) این ماده خوش بو در واقع خونی است که در کیستی از بدن تشکیل میشود، گاهی این کیست خشک شده و از بدن آهو خارج میشود و یا پس از کشته شدن آهو، آن را از بدن حیوان خارج میکنند.

از آنجایی که این ماده به صورت جامد است و مانند کیست؛ درون لایه ای پوست مانند است؛ حمل و نقل او آسان است.
هر آهویی دارای غده ی مشک نیست، بلکه گونه های خاصی از آهو که آن نیز به شرط استفاده از گیاهان خاصی میتوانند این عطر را درون بدن خویش تولید کنند.


✅امیرالمؤمنین دو دلیل برای بهتر بودن مشک بیان میفرمایند؛

👈اول آسان بودن حمل و نقل: از آنجا که این عطر جامد است و خودش درون کیسه است، نیاز به ظرف و شیشه ی بیرونی ندارد.

👈دوم خوش بویی:از گذشته های دور، یکی از بهترین و قوی ترین بوهای خوش متعلق به آهوی خُتَن بوده که همان مشک است. این ماده هم خود به عنوان عطر استفاده میشده است؛ هم پایه ی بسیاری از عطرهای دیگر بوده است.
 

❇️عطر و بوی خوش از توصیه های موکد اسلامی:

بوى خوش در اسلام بسيار مدح شده است و به مسلمانان دستور داده اند كه از عطريات استفاده كنند و هميشه خوشبو باشند و مخصوصاً به هنگام نماز از بوى خوش استفاده نمايند.

📚مرحوم كلينى در كافى از امام سجاد علیه‌السلام نقل مى كند:
كَانَتْ لِعَلِى بْنِ الْحُسَينِ عليه السلام قَارُورَةُ مِسْك فِى مَسْجِدِهِ فَإِذَا دَخَلَ لِلصَّلاَةِ أَخَذَ مِنْهُ فَتَمَسَّحَ بِهِ
حضرت ظرفى داشت كه در آن مشك بود و در كنار سجده گاهش مى گذاشت و هنگامى كه مى خواست وارد نماز شود از آن بر مى داشت و خود را خوشبو مى ساخت.

 

🔺 امام صادق علیه‌السلام :
صَلاةُ مُتَطَيِّبٍ، اَفْضَلُ مِنْ سَبعينَ صَلاةً بِغَيْرِ طِيبٍ
نماز كسى كه خود را خوشبو مى كند برتر از هفتاد نماز بدون آن است.

🔺درباره پيغمبر صلوات الله علیه میخوانيم:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله ينْفِقُ فِى الطِّيبِ أَكْثَرَ مِمَّا ينْفِقُ فِى الطَّعَامِ
آنچه پيامبر براى عطر هزينه مى كرد بيش از آن بود كه براى غذا هزينه مى كرد.

✍️حضرت هرکجا قدم می‌نهادند قبل از دیدن ایشان بوی ایشان در محیط پخش میشد، البته اين موضوع هرگز اسراف نبود زيرا هزينه زندگى ساده پيغمبر بسيار كم بود و هزينه عطريات به خصوص مشك كه از راه هاى دور مى آوردند نسبتاً زياد بود.

 ❇️جمال باید در خدمت معنویت باشد:
🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله وسلم:
حُبِّبَ إِلَيَّ مِنْ دُنْيَاكُمْ ثَلاَثٌ اَلطِّيبُ وَ اَلنِّسَاءُ وَ قُرَّةُ عَيْنِي فِي اَلصَّلاَةِ
خداوند محبت سه چیز را در دل من گذاشته، عطر و زن و نور چشم من و امید دل من در نماز است.

✍️ از آنجا که نماز با عطر به کیفیت نماز کمک میکند، و نماز متاهل با مجرد متفاوت است؛ پس این دو نیز در خدمت نماز اند.

✳️ طنزی در مورد عطر:

ابن ابی الحدید میگوید: 
سَرَقَ أَعْرَابِيٌّ نَافِجَةَ مِسْكٍ  
یک اعرابی کیسه مشک را دزدید.  فَقِيلَ لَهُ: وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ (آل عمران: ۱۶۱)
به او گفته شد: «هر که خیانت کند، روز قیامت خیانتش را می‌آورد».
قَالَ: إِذًا أَحْمِلُهَا طَيِّبَةَ الرِّيحِ خَفِيفَةَ الْمَحْمَلِ
گفت پس من این را میدزدم که فردای قیامت دوباره بوی خوش برایم بیاورند.

✳️تجارت عطر، تجارت خوبی است:

ابن ابی الحدید از قول خلیفه دوم میگوید:
لَوْ كُنْتُ تَاجِرًا مَا اخْتَرْتُ غَيْرَ الْعِطْرِ
اگر بازرگان بودم، جز عطر چیزی برنمی‌گزیدم،
إِنْ فَاتَنِي رِبْحُهُ لَمْ يَفْتِنِي رِيحُهُ
اگر سودش را از دست می‌دادم، بویش را از دست نمی‌دادم.

✍️ حقیقت آن است که برخی مشاغل، بیش از آنکه از انسان توان بگیرد؛ به انسان نشاط و روحیه میدهد.

کسانی که اهل تولید هستند،مثل کشاورز و دامدار، کسانی که در کار گل هستند، کسانی که در کار عطر هستند.

اینها مشاغل لذت بخش و شور آفرین هستند.

✅نقلی تاریخی در مورد عطر و بیت المال:
ابن ابی الحدید میگوید:
وَجَّهَ عُمَرُ إِلَى مَلِكِ الرُّومِ بَرِيدًا، فَاشْتَرَتْ امْرَأَةُ عُمَرَ طِيبًا بِدَنَانِيرَ، وَجَعَلَتْهُ فِي قَارُورَتَيْنِ، وَأَهْدَتْهُمَا إِلَى امْرَأَةِ مَلِكِ الرُّومِ
عمر پیکى به نزد پادشاه روم فرستاد. همسر عمر با دینارهاى خود عطرى خرید و آن را در دو ظرف کوچک ریخت و به عنوان هدیه برای همسر پادشاه روم فرستاد
فَرَجَعَ الْبَرِيدُ إِلَيْهَا وَمَعَهُ مِلْءُ الْقَارُورَتَيْنِ جَوَاهِرَ
پیک بازگشت و با خود دو ظرف پر از جواهر آورد.
فَدَخَلَ عَلَيْهَا عُمَرُ وَقَدْ صَبَّتِ الْجَوَاهِرَ فِي حَجْرِهَا، فَقَالَ: «مِنْ أَيْنَ لَكِ هَذَا؟» فَأَخْبَرَتْهُ
عمر بر ام کلثوم وارد شد در حالی که جواهرات را در دامن خود ریخته بود. پرسید: «این از کجاست؟» او ماجرا را شرح داد.
فَقَبَضَ عَلَيْهِ وَقَالَ: «هَذَا لِلْمُسْلِمِينَ!»
عمر جواهرات را گرفت و گفت: «این مال مسلمانان است!»
قَالَتْ: «كَيْفَ وَهُوَ عِوَضُ هَدِيَّتِي؟»
ام کلثوم گفت: «چگونه؟ در حالی که این عوض هدیه من است.
فَقَالَ عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ): «لَكِ مِنْهُ بِقِيمَةِ دِينَارِكِ، وَالْبَاقِي لِلْمُسْلِمِينَ جُمْلَةً؛ لِأَنَّ بَرِيدَ الْمُسْلِمِينَ حَمَلَهُ»
امیرالمومنین از ماجرا با خبر شد و پرسید: «به اندازه ارزش دینارهایت از آن برای تو باشد و باقی آن یکجا مال مسلمانان است؛ زیرا پیک مسلمانان آن را حمل کرده است.»

✍️ یک نکته از این روایت تاریخی، بحث عطر فرستادن به عنوان هدیه ارزشمند است.

نکته مهم دیگر، بحث کیفیت برخورد حاکمان اسلامی با هدایای دریافتی است.

البته که بر اساس این یک حدیث نمیتوان حکم فقهی صادر کرد، ولی به عنوان مبنایی میتواند مورد بررسی قرار بگیرد. و ظاهر این است که این هدیه ها باید صرف بیت المال شود نه استفاده شخصی.

 

❇️خدا دوست دارد، بنده اش را معطر ببیند:

امام صادق علیه‌السلام:
اِنَّ اللّه يُحِبُّ الْجَمالَ وَ التَّجْميلَ وَ يَكْرَهُ البُؤْسَ وَ التَّباؤسَ
خداوند زيبايى و خودآرايى را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بيزار است.
فَاِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ اِذا اَنْعَمَ عَلى عَبْدٍ نِعْمَةً اَحَبَّ اَنْ يَرى عَلَيْهِ اَثـَرَها
هرگاه خداوند به بنده اى نعمتى بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند.
قيلَ: وَ كَيْفَ ذلِكَ؟ قالَ:يُنَظِّفُ ثَوبَهُ وَ يُطَيِّبُ ريحَهُ وَ يُجَصِّصُ دارَهُ
عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه اش را گچكارى كند.
وَ يَكْنِسُ أفْنيَتَهُ
جلوى در حياط خود را جارو كند.
حَتّى اِنَّ السِّراجَ قَبْلَمَغيبِ الشَّمْسِ يَنْفِى الْفَقْرَ وَ يَزيدُ فِى الرِّزْقِ
حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد فقر را مى برد و روزى را زياد مى كند. 

💠نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ ؛ خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ ، عَطِرٌ رِيحُهُ

✅ هفت نکته در مورد عطر:
(البته بیان این هفت نکته همه آن چیزی نیست که در متون اسلامی آمده و این کلاس، کلاس طب نیست که همه موضوع را در این باب بیان کند.)

1⃣زمان‌های استفاده از عطر:
 
👈حداقل هفته ای یک بار عطر بزنید:

امام کاظم علیه‌السلام:
لا يَنبَغِي للرَّجُلِ أن يَدَعَ الطِّيبَ في كُلِّ يَومٍ، فإن لَم يَقدِرْ علَيهِ فَيَومٌ و يَومٌ لا، فإن لَم يَقدِرْ ففي كُلِّ جُمُعَةٍ و لا يَدَعْ
شايسته است كه مرد هر روز از بوى خوش استفاده كند ؛ اگر هر روز نتوانست ، يك روز در ميان عطر زند و چنانچه اين هم مقدورش نبود جمعه ها را ترك نكند.

👈عطر بعد از وضو سفارش شده است:

🔺امام صادق علیه‌السلام :
كَانَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ ص مُمَسَّكَةٌ إِذَا هُوَ تَوَضَّأَ أَخَذَهَا بِيَدِهِ وَ هِيَ رَطْبَةٌ فَكَانَ إِذَا خَرَجَ عَرَفُوا أَنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ ص بِرَائِحَتِهِ
برای رسول‌خدا ، مشکدانی از قلع بود که پس از هر وضو بلافاصله آن را به دست گرفته، خود را خوشبو می‌ساخت. و هرگاه پیامبر از خانه خارج میشد، از روی بو میشد عبور پیامبر را تشخیص داد.

 👈عطر هنگام نماز:

🔺امام صادق علیه‌السلام:
اَنَّ الصَّلوهَ مُتَطَیِّب اَفضَلُ مِن سَبعینَ صَلاهً به غیرِ طَیِّب
دو رکعت نماز با عطر بهتر از هفتاد رکعت نماز کسی است که عطر نزده است.

✍️ امام خمینی (ره) همیشه هنگام نماز از عطر و بوی خوش استفاده می‌کردند و شاید بدون بوی خوش به نماز نایستاده بودند. حتی در نجف هم که نماز را در پشت بام منزل می‌خواندند همیشه عطری به همراه خود می‌بردند. و حتی روی تخت بیمارستان هم از عطر استفاده کردند.

2⃣انواع عطر در روایات:

در روایات، به طور خاص برخی موارد به عنوان عطر و خوشبو کننده معرفی و به آنها سفارش شده است.
به طور کلی چهار عطر داریم:
۱)مشک:
در مورد مشک روایات فراوانی وارد شده است. مانند حکمت ۳۹۷.
یکی از توصیه هایی که در مورد این عطر آمده آنکه کسی شب ها هنگام خواب از مشک استفاده نکند.
🔺قرآن کریم در آیه ۲۵ سوره مطففین در مورد این عطر میفرماید:
يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ
بهشتیان را از باده ناب و طهوری که سربسته و مُهر و موم شده است، می نوشانند.
خِتَامُهُ مِسْكٌ
مُهر و مومش مشک است.
✍️ در برخی روایات وارد شده که گاهی از مشک اصل در غذا نیز میریخته اند.

 🔺جناب حافظ نیز بهترین بوها را، بوی مشک می داند، بوی محبوب را بوی مشکل معرفی میکند:
به بویِ نافه‌ای کآخِر صبا زان طُرّه بُگشاید  /  ز تابِ جَعدِ مشکینش چه خون افتاد در دل‌ها

✍️ منتظر روزی هستم که باد صبا که پیام آورنده از سمت معشوق است عطری از بوی موهای او بیاورد ، آه! که از دیدن پیچ و تاب موهای معطر او، دل‌ های بسیاری از عاشقانش خون شده است.

۲)عود :
عود در واقع چوب یا براده ی چوب است که از ریشه برخی گیاهان خوش بو، بذر برخی گیاهان و حتی چوب و پوست برخی درختان به دست می آید و با سوزانده شدن ، بوی خوش تولید میکند. 

🔺كَانَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَسْتَجْمِرُ بِالْعُودِ اَلْقَمَارِيِّ
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم همیشه با عود قمارى بخور مينمود.

✍️ قَمار مكانى است در حلب كه عود قمارى از آنجاست.

استمجار: سوزانيدن چيزي در آتش براي خوشبو كردن هواي محيط و تزكيه آن.

🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
عَلَيْكُمْ بِهَذَا اَلْعَوْدِ اَلْهِنْدِيِّ فَإِنَّ فِيهِ سَبْعَةَ أَشْفِيَةٍ
بر شما باد به اين عود هندى كه هفت شفا دارد.

۴)عنبر:
عنبر ماده‌ای چرب و تیره به رنگ خاکستری دانسته‌اند که از دستگاه گوارشی عنبر ماهی _بزرگترین نهنگ دندان دار_گرفته می‌شود. عنبر استفراغ یا مدفوع نهنگ عنبر است که پس از ماندن در آب دریا به صورت سخت در میآید.

درمان درد با عنبر:
🔺كَتَبتُ إلى أبِي الحَسَنِ الرِّضا عليه السلام:
إنّي أجِدُ بَرداً شَديداً في رَأسي، حَتّى إذا هَبَّت عَلَيَّ الرِّياحُ كِدتُ أن يُغشى عَلَيَّ
علی بن یقطین میگوید به امام رضا علیه‏السلام نوشتم كه در سرم، سردیِ شدیدی حس می‏كنم، به گونه‏ای كه چون بادی به من می‏خورد، چیزی نمی‏مانَد كه از هوش بروم.
فَكَتَبَ إلَيَّ: عَلَيكَ بِسُعوطِ العَنبَرِ وَالزَّنبَقِ بَعدَ الطَّعامِ، تُعافى مِنهُ بِإِذنِ اللّه‏ – جَلَّ جَلالُهُ –
امام در پاسخ برایم چنین نوشت: «بر تو باد انفیه عنبر و زنبق، پس از غذا خوردن، تا به اذن خداوند – جلّ جلاله – عافیت یابی.

۴) زعفران:
زعفران دوای دردهای شیعه:

در روایت داریم شخصی به امام باقر علیه‌السلام عرض کرد من مقداری نخ دارم. حضرت فرمود:
اِشْتَرْ بِهِ عَسَلاً وَ زَعْفَرانا
آن نخ را بفروش و پول آنها را عسل و زعفران بخر .
وَ خُذْ طینَ قَبْرِ أَبی عَبْدِاللّه علیه السلام وَ أَعْجِنْهُ بِماءِ السَّماءِ
و از تربت امام حسین علیه السلام بگیر و با آب باران خمیر کن
وَ اجْعَلْ فیهِ شَیئا مِنَ الْعَسَلِ وَ الزَّعْفَرانِ
و از عسل و زعفران به آن بزن
وَ فَرِّقْهُ عَلَی الشِیعَةِ لِیداوُوا بِهِ مَرْضاهُمْ
و میان خانه های شیعه تقسیم کن تا مریضان خود را با آن مداوا کنند.

✅نکته اول:
در برخی روایات از گلاب نیز به عنوان عطر یاد شده است.
امام سجاد علیه‌السلام: مَنْ مَسَحَ وَجْهَهُ بِمَاءِ اَلْوَرْدِ لَمْ يُصِبْهُ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ بُؤْسٌ وَ لاَ فَقْرٌ
هر كسی گلاب به صورت خود بمالد، در آن روز به سختى و تنگدستى مبتلا نشود.
وَ مَنْ أَرَادَ اَلتَّمَسُّحَ بِمَاءِ اَلْوَرْدِ فَلْيَمْسَحْ بِهِ وَجْهَهُ وَ يَدَيْهِ وَ لْيَحْمَدْ رَبَّهُ وَ لْيُصَلِّ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ
و هركسی مى‌خواهد گلاب به خود بمالد،آن را به صورت و دستان خود بمالد و پروردگار خود را سپاس گويد و بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم صلوات بفرستد.

 🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم میفرمایند:
إِنَّ مَاءَ اَلْوَرْدِ يَزِيدُ فِي مَاءِ اَلْوَجْهِ وَ يَنْفِي اَلْفَقْرَ
گلاب،آبرو را زياد مى‌كند و فقر را از ميان مى‌برد.

✅نکته دوم:
در روایات به بحث بخورات نیز توجه زیادی شده است:

📚در کتاب شریف کافی بَابُ الْبَخُورِ از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است:
يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يُدَخِّنَ ثِيَابَهُ إِذَا كَانَ يَقْدِرُ
شایسته است که مرد، لباس‌هایش را دود دهد، اگر توانایی داشته باشد(از جهت مالی و جسمی)


3⃣ آثار عطر:

در روایات برای انواع عطرها و بخورات آثاری نیز ذکر شده است.

👈عطر باعث قوت قلب است:

پیامبر صلوات الله علیه
إنّ الرِيحَ الطَّيِّبَةَ تَشُدُّ القَلبَ
بوی خوش ، قلب را تقويت مى كند.

✍️ تقویت قلب میتواند به معنای ایجاد شجاعت و از بین رفتن ترس باشد

 👈دوام عقل به سبب عطر:

🔺امام صادق علیه‌السلام:
مَن تَطَيَّبَ أوَّلَ النهارِ لَم يَزَلْ عَقلُهُ مَعهُ إلى اللَّيلِ
هركه در آغاز روز به خود عطر بزند ، تا شب عقلش با او خواهد بود.

شعبی که از تابعین پیامبر صلوات الله علیه است میگوید:
الرَّائِحَةُ الطَّيِّبَةُ تَزِيدُ فِي الْعَقْلِ
بوی خوش، عقل را افزایش می‌دهد.

👈 عطر طهارت معنوی می آورد:

عثمان بن مظعون به پیامبر عرض کرد :
قد أرَدتُ أن أدَعَ الطِّيبَ و أشياءَ ذَكَرَها
مى خواهم استفاده از عطر و چند چيز ديگر را كنار بگذارم که نام آنها را ذکر کرد،(بعد از مرگ فرزندش)
فقالَ رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله : لا تَدَعِ الطِّيبَ، فإنَّ الملائكةَ تَستَنشِقُ ريحَ الطِّيبِ مِن المؤمنِ
پیامبر فرمود : عطر را كنار نگذار ؛ زيرا فرشتگان بوى خوش مؤمن را مى بويند.

 
👈 نسخه ای معنوی در تهیه عطر:

أَمَرَنِي أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع فَعَمِلْتُ لَهُ دُهْناً فِيهِ مِسْكٌ وَ عَنْبَرٌ
راوی میگوید امام رضا به من دستور داد که روغن تهیه کنم و در آن مشک و عنبر بگذارم
فَأَمَرَنِي أَنْ أَكْتُبَ فِي قِرْطَاسٍ- آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَ أُمَّ الْكِتَابِ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ وَ قَوَارِعَ مِنَ الْقُرْآنِ‌ وَ أَجْعَلَهُ بَيْنَ الْغِلَافِ وَ الْقَارُورَةِ
سپس به من دستور داد که آیه الکرسی، سوره حمد، دو سوره معوذتین و آیاتی از قرآن را در کاغذ بنویسم و آن را بین غلاف و شیشه قرار دهم
فَفَعَلْتُ ثُمَّ أَتَيْتُهُ بِهِ
من این کار را انجام دادم و آن را نزد حضرت بردم
فَتَغَلَّفَ بِهِ وَ أَنَا أَنْظُرُ إِلَيْهِ
ایشان آن را پوشاند و من به او نگاه می‌کردم.

✍️ چنین عطری علاوه بر آثار مادی، آثار معنوی نیز دارد.

 طبق روایات استفاده از مشک خالص در غذا مانعی ندارد و اهل بیت این کار را انجام می‌داده اند

👈 اضافه کردن متبرکات در عطر:

انس بن مالک میگوید:
دَخَلَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَالَ عِنْدَنَا وَالْوَقْتُ صَيْفٌ فَعَرِقَ
پیامبر نزد ما آمدند در حالی که هوا تابستان بود و ایشان عرق کردند،

مادرم ظرفی آورد و عرق پیامبر را جمع کرد.
فَاسْتَيْقَظَ وَقَالَ: يَا أُمَّ سُلَيْمٍ مَا تَصْنَعِينَ؟
پیامبر بیدار شد و فرمود: «ای ام سلیم! چه می‌کنی؟»
قَالَتْ: هَذَا عَرَقُكَ نَجْعَلُهُ فِي طِيبِنَا، فَإِنَّهُ مِنْ أَطْيَبِ الطِّيبِ، وَ نَرْجُو بِهِ بَرَكَةَ صِبْيَانِنَا. فَقَالَ: أَصَبْتِ
گفت: «این عرق شماست، آن را در عطرمان می‌ریزیم؛ زیرا از پاک‌ترین عطرهاست و برای فرزندانمان به آن برکت امید داریم». پیامبر فرمود: «درست کردی»

✍️ از این حدیث میتوان استفاده کرد که برخی مسائل معنوی مثل تربت، مثل آب نیسان و… را میتوان در عطر اضافه کرد تا اثر آن بیشتر باشد.

 👈عطر از عوامل بر طرف کردن سحر:

حضرت علیه‌السلام در حکمت ۴۰۰ میفرمایند:
الْعَيْنُ حَقٌّ، وَ السِّحْرُ حَقٌّ… وَ الطِّيبُ نُشْرَةٌ
چشم زخم» حق است و سِحر حق است… بوى خوش مايه قوت و نشاط است.

✍️یکی از کارهایی که سحر انجام میدهد، نشاط را از انسان میگیرد و حضرت در این حکمت فرمود میتوانید با عطر،  نشاط ررا برگردانید و سحر را به نحوی باطل کنید.

4⃣هدیه دادن عطر:

👈پیامبر عطر را رد نمی‌کرد:

إنّ النبيَّ كانَ لا يَرُدُّ الطِّيبَ و الحَلْواءَ
پيامبر عطر و شيرينى را كه به ايشان تعارف مى شد ردّ نمى كرد.

 👈امیرالمومنین علیه‌السلام عطر را رد نمیکرد:
شخصی به امير المؤمنين عليه السلام روغنى معطّر تعارف شد . از آن روغن استفاده کرد و فرمود :
إنّا لا نَرُدُّ الطِّيبَ
ما بوى خوش را ردّ نمى كنيم.

✍️چه خوب است اگر خواستیم به کسی هدیه دهیم از عطر، آن هم عطری که در این کلاس از آن نام بردیم هدیه بدهیم.

4⃣مومن مثل عطر فروش است:

👈با سخن و رفتارمان، آبروی دوستانمان باشیم:

🔺پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم:
مَثَلُ الجَليسِ الصّالحِ مَثَلُ العَطّارِ
مَثَل همنشين خوب، مَثَل عطر فروش است؛
إن لَم يُعطِكَ مِن عِطرِهِ أصابَكَ مِن رِيحِهِ
كه اگر از عطرش به تو ندهد از بوى خوشش به تو مى رسد.

🔺پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم:
مَثَلُ المؤمنِ كمَثَلِ العَطّارِ ؛ إن جالَستَهُ نَفَعَكَ ، و إن ماشَيتَهُ نَفَعَكَ ، و إن شارَكتَهُ نَفَعَكَ
مؤمن به مانند عطر فروش است كه اگر با او بنشينى، به تو سود مى رساند، اگر با او راه بروى به تو سود مى رساند و اگر با او شريك شوى، به تو سود مى رساند.

✍️رفیق خوب مثل عطار است بوی خوش به همراه دارد و سلامتی برای فرد رقم می‌زند.

6⃣ دعا هنگام استفاده از بخور و عطر:

در روایت داریم:
أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ يَقُولُ عِنْدَ بَخُورِهِ – اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي بِنِعْمَتِهِ تَتِمُّ اَلصَّالِحَاتُ
روايت است كه رسول خدا هنگام بخور دادن ميگفت:سپاس خدا را كه بنعمت او صالحات بكمال رساند
 اَللَّهُمَّ طَيِّبْ عَرْفَنَا وَ زَكِّ رَوَائِحَنَا
بار خدا خوش كن بوى ما را،و پاكيزه كن بوهاى ما را
 وَ أَحْسِنْ مُنْقَلَبَنَا
و سرانجام ما را خوش كن
وَ اِجْعَلِ اَلتَّقْوَى زَادَنَا وَ اَلْجَنَّةَ مَعَادَنَا
و تقوى را زاد ما ساز و بهشت را معاد ما
وَ لاَ تُفَرِّقْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ عَافِيَتِكَ إِيَّانَا وَ كَرَامَتِكَ لَنَا – إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
و ما را از عافيت جدا مكن و نه از كرامت خود كه تو بر هر چه توانائى.

✍️معلوم است که بخور و عطر پیامبر را خوشحال میکرده است.

🔺 امام صادق علیه‌السلام فرمود هرگاه می خواهی عطر استعمال کنی، بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک الزِّینَةَ وَ الدِّینَ وَ أَعُوذُ بِک مِنَ الشَّینِ وَ الشَّنَآن
بار خدایا من از تو زینت و دین می خواهم و از زشتی و دشمنی بر تو پناه می برم.

7⃣تفاوت عطر مردانه و زنانه:

همانگونه که امروزه نیز بین عطرهای زنانه و مردانه تفاوت است، در رویات نیز این بحث ذکر شده است. البته از جهت بو

🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
خَيْرُ طِيبِ الرِّجَالِ مَا ظَهَرَ رِيحُهُ وَ خَفِيَ لَوْنُهُ، وَ خَيْرُ طِيبِ النِّسَاءِ مَا ظَهَرَ لَوْنُهُ وَخَفِيَ رِيحُهُ
بهترین عطر مردان آن است که بویش آشکار و رنگش پنهان باشد، و بهترین عطر زنان آن است که رنگش آشکار و بویش پنهان باشد.

🔺 پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
إذا شَهِدَت إحداكُنَّ الصَّلاةَ فلا تَمَسَّ طِيبا
هرگاه يكى از شما زنان در نماز  جماعت حاضر شد ، بوى خوش به كار نَبَرد.

✍️ در روایات نهی شدیدی از عطر زدن زنان و حضور در اجتماعات شده است، حتی برای نماز جماعت که اصل معطر بودن مستحب است.

 غفر الله لی و لکم ،الحمدللّه رب العالمین

حکمت سیصد و نود و هفتم

حکمت سیصد و نود و هفتم

بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمت ها
۱۴۰۴٫۰۶/۱۶_۱۴ربیع الاول

💢حکمت۳۹۷💢

استاد محمد کاظمی‌نیا
حکمت سیصد و نود و هفتم
0.5 0.75 عادی 1.25 1.5 1.75 2
48:38 00:00
با کلیک روی عناوین زیر،
|

وَ قَالَ (عليه ‏السلام): نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ؛ خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ، عَطِرٌ رِيحُهُ.

و امام (ع) فرمود: مشك چه خوشبوى نيكويى است، در حمل سبك و رايحه ‏اش هم دلپذير است.

💠وَ قَالَ (عليه ‏السلام): نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ
امام علی علیه‌السلام:مشك، عطر خوبى است،
خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ
حملش سبك است،
عَطِرٌ رِيحُهُ
و عطرش بسيار خوب است.

 ✅امیرالمومنین در این حکمت در مورد یکی از بهترین عطرها صحبت میکنند و دو دلیل برای بهتر بودن آن ذکر میکنند.

 

❇️مُِشک، بهترین عطر:

مُِشک، ماده ای است بسیار خوش بو در بدن آهوی نر است (ناف آهو است.) این ماده خوش بو در واقع خونی است که در کیستی از بدن تشکیل میشود، گاهی این کیست خشک شده و از بدن آهو خارج میشود و یا پس از کشته شدن آهو، آن را از بدن حیوان خارج میکنند.

از آنجایی که این ماده به صورت جامد است و مانند کیست؛ درون لایه ای پوست مانند است؛ حمل و نقل او آسان است.
هر آهویی دارای غده ی مشک نیست، بلکه گونه های خاصی از آهو که آن نیز به شرط استفاده از گیاهان خاصی میتوانند این عطر را درون بدن خویش تولید کنند.


✅امیرالمؤمنین دو دلیل برای بهتر بودن مشک بیان میفرمایند؛

👈اول آسان بودن حمل و نقل: از آنجا که این عطر جامد است و خودش درون کیسه است، نیاز به ظرف و شیشه ی بیرونی ندارد.

👈دوم خوش بویی:از گذشته های دور، یکی از بهترین و قوی ترین بوهای خوش متعلق به آهوی خُتَن بوده که همان مشک است. این ماده هم خود به عنوان عطر استفاده میشده است؛ هم پایه ی بسیاری از عطرهای دیگر بوده است.
 

❇️عطر و بوی خوش از توصیه های موکد اسلامی:

بوى خوش در اسلام بسيار مدح شده است و به مسلمانان دستور داده اند كه از عطريات استفاده كنند و هميشه خوشبو باشند و مخصوصاً به هنگام نماز از بوى خوش استفاده نمايند.

📚مرحوم كلينى در كافى از امام سجاد علیه‌السلام نقل مى كند:
كَانَتْ لِعَلِى بْنِ الْحُسَينِ عليه السلام قَارُورَةُ مِسْك فِى مَسْجِدِهِ فَإِذَا دَخَلَ لِلصَّلاَةِ أَخَذَ مِنْهُ فَتَمَسَّحَ بِهِ
حضرت ظرفى داشت كه در آن مشك بود و در كنار سجده گاهش مى گذاشت و هنگامى كه مى خواست وارد نماز شود از آن بر مى داشت و خود را خوشبو مى ساخت.

 

🔺 امام صادق علیه‌السلام :
صَلاةُ مُتَطَيِّبٍ، اَفْضَلُ مِنْ سَبعينَ صَلاةً بِغَيْرِ طِيبٍ
نماز كسى كه خود را خوشبو مى كند برتر از هفتاد نماز بدون آن است.

🔺درباره پيغمبر صلوات الله علیه میخوانيم:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله ينْفِقُ فِى الطِّيبِ أَكْثَرَ مِمَّا ينْفِقُ فِى الطَّعَامِ
آنچه پيامبر براى عطر هزينه مى كرد بيش از آن بود كه براى غذا هزينه مى كرد.

✍️حضرت هرکجا قدم می‌نهادند قبل از دیدن ایشان بوی ایشان در محیط پخش میشد، البته اين موضوع هرگز اسراف نبود زيرا هزينه زندگى ساده پيغمبر بسيار كم بود و هزينه عطريات به خصوص مشك كه از راه هاى دور مى آوردند نسبتاً زياد بود.

 ❇️جمال باید در خدمت معنویت باشد:
🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله وسلم:
حُبِّبَ إِلَيَّ مِنْ دُنْيَاكُمْ ثَلاَثٌ اَلطِّيبُ وَ اَلنِّسَاءُ وَ قُرَّةُ عَيْنِي فِي اَلصَّلاَةِ
خداوند محبت سه چیز را در دل من گذاشته، عطر و زن و نور چشم من و امید دل من در نماز است.

✍️ از آنجا که نماز با عطر به کیفیت نماز کمک میکند، و نماز متاهل با مجرد متفاوت است؛ پس این دو نیز در خدمت نماز اند.

✳️ طنزی در مورد عطر:

ابن ابی الحدید میگوید: 
سَرَقَ أَعْرَابِيٌّ نَافِجَةَ مِسْكٍ  
یک اعرابی کیسه مشک را دزدید.  فَقِيلَ لَهُ: وَمَنْ يَغْلُلْ يَأْتِ بِمَا غَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ (آل عمران: ۱۶۱)
به او گفته شد: «هر که خیانت کند، روز قیامت خیانتش را می‌آورد».
قَالَ: إِذًا أَحْمِلُهَا طَيِّبَةَ الرِّيحِ خَفِيفَةَ الْمَحْمَلِ
گفت پس من این را میدزدم که فردای قیامت دوباره بوی خوش برایم بیاورند.

✳️تجارت عطر، تجارت خوبی است:

ابن ابی الحدید از قول خلیفه دوم میگوید:
لَوْ كُنْتُ تَاجِرًا مَا اخْتَرْتُ غَيْرَ الْعِطْرِ
اگر بازرگان بودم، جز عطر چیزی برنمی‌گزیدم،
إِنْ فَاتَنِي رِبْحُهُ لَمْ يَفْتِنِي رِيحُهُ
اگر سودش را از دست می‌دادم، بویش را از دست نمی‌دادم.

✍️ حقیقت آن است که برخی مشاغل، بیش از آنکه از انسان توان بگیرد؛ به انسان نشاط و روحیه میدهد.

کسانی که اهل تولید هستند،مثل کشاورز و دامدار، کسانی که در کار گل هستند، کسانی که در کار عطر هستند.

اینها مشاغل لذت بخش و شور آفرین هستند.

✅نقلی تاریخی در مورد عطر و بیت المال:
ابن ابی الحدید میگوید:
وَجَّهَ عُمَرُ إِلَى مَلِكِ الرُّومِ بَرِيدًا، فَاشْتَرَتْ امْرَأَةُ عُمَرَ طِيبًا بِدَنَانِيرَ، وَجَعَلَتْهُ فِي قَارُورَتَيْنِ، وَأَهْدَتْهُمَا إِلَى امْرَأَةِ مَلِكِ الرُّومِ
عمر پیکى به نزد پادشاه روم فرستاد. همسر عمر با دینارهاى خود عطرى خرید و آن را در دو ظرف کوچک ریخت و به عنوان هدیه برای همسر پادشاه روم فرستاد
فَرَجَعَ الْبَرِيدُ إِلَيْهَا وَمَعَهُ مِلْءُ الْقَارُورَتَيْنِ جَوَاهِرَ
پیک بازگشت و با خود دو ظرف پر از جواهر آورد.
فَدَخَلَ عَلَيْهَا عُمَرُ وَقَدْ صَبَّتِ الْجَوَاهِرَ فِي حَجْرِهَا، فَقَالَ: «مِنْ أَيْنَ لَكِ هَذَا؟» فَأَخْبَرَتْهُ
عمر بر ام کلثوم وارد شد در حالی که جواهرات را در دامن خود ریخته بود. پرسید: «این از کجاست؟» او ماجرا را شرح داد.
فَقَبَضَ عَلَيْهِ وَقَالَ: «هَذَا لِلْمُسْلِمِينَ!»
عمر جواهرات را گرفت و گفت: «این مال مسلمانان است!»
قَالَتْ: «كَيْفَ وَهُوَ عِوَضُ هَدِيَّتِي؟»
ام کلثوم گفت: «چگونه؟ در حالی که این عوض هدیه من است.
فَقَالَ عَلِيٌّ (عَلَيْهِ السَّلَامُ): «لَكِ مِنْهُ بِقِيمَةِ دِينَارِكِ، وَالْبَاقِي لِلْمُسْلِمِينَ جُمْلَةً؛ لِأَنَّ بَرِيدَ الْمُسْلِمِينَ حَمَلَهُ»
امیرالمومنین از ماجرا با خبر شد و پرسید: «به اندازه ارزش دینارهایت از آن برای تو باشد و باقی آن یکجا مال مسلمانان است؛ زیرا پیک مسلمانان آن را حمل کرده است.»

✍️ یک نکته از این روایت تاریخی، بحث عطر فرستادن به عنوان هدیه ارزشمند است.

نکته مهم دیگر، بحث کیفیت برخورد حاکمان اسلامی با هدایای دریافتی است.

البته که بر اساس این یک حدیث نمیتوان حکم فقهی صادر کرد، ولی به عنوان مبنایی میتواند مورد بررسی قرار بگیرد. و ظاهر این است که این هدیه ها باید صرف بیت المال شود نه استفاده شخصی.

 

❇️خدا دوست دارد، بنده اش را معطر ببیند:

امام صادق علیه‌السلام:
اِنَّ اللّه يُحِبُّ الْجَمالَ وَ التَّجْميلَ وَ يَكْرَهُ البُؤْسَ وَ التَّباؤسَ
خداوند زيبايى و خودآرايى را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بيزار است.
فَاِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ اِذا اَنْعَمَ عَلى عَبْدٍ نِعْمَةً اَحَبَّ اَنْ يَرى عَلَيْهِ اَثـَرَها
هرگاه خداوند به بنده اى نعمتى بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببيند.
قيلَ: وَ كَيْفَ ذلِكَ؟ قالَ:يُنَظِّفُ ثَوبَهُ وَ يُطَيِّبُ ريحَهُ وَ يُجَصِّصُ دارَهُ
عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه اش را گچكارى كند.
وَ يَكْنِسُ أفْنيَتَهُ
جلوى در حياط خود را جارو كند.
حَتّى اِنَّ السِّراجَ قَبْلَمَغيبِ الشَّمْسِ يَنْفِى الْفَقْرَ وَ يَزيدُ فِى الرِّزْقِ
حتى روشن كردن چراغ قبل از غروب خورشيد فقر را مى برد و روزى را زياد مى كند. 

💠نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ ؛ خَفِيفٌ مَحْمِلُهُ ، عَطِرٌ رِيحُهُ

✅ هفت نکته در مورد عطر:
(البته بیان این هفت نکته همه آن چیزی نیست که در متون اسلامی آمده و این کلاس، کلاس طب نیست که همه موضوع را در این باب بیان کند.)

1⃣زمان‌های استفاده از عطر:
 
👈حداقل هفته ای یک بار عطر بزنید:

امام کاظم علیه‌السلام:
لا يَنبَغِي للرَّجُلِ أن يَدَعَ الطِّيبَ في كُلِّ يَومٍ، فإن لَم يَقدِرْ علَيهِ فَيَومٌ و يَومٌ لا، فإن لَم يَقدِرْ ففي كُلِّ جُمُعَةٍ و لا يَدَعْ
شايسته است كه مرد هر روز از بوى خوش استفاده كند ؛ اگر هر روز نتوانست ، يك روز در ميان عطر زند و چنانچه اين هم مقدورش نبود جمعه ها را ترك نكند.

👈عطر بعد از وضو سفارش شده است:

🔺امام صادق علیه‌السلام :
كَانَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ ص مُمَسَّكَةٌ إِذَا هُوَ تَوَضَّأَ أَخَذَهَا بِيَدِهِ وَ هِيَ رَطْبَةٌ فَكَانَ إِذَا خَرَجَ عَرَفُوا أَنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ ص بِرَائِحَتِهِ
برای رسول‌خدا ، مشکدانی از قلع بود که پس از هر وضو بلافاصله آن را به دست گرفته، خود را خوشبو می‌ساخت. و هرگاه پیامبر از خانه خارج میشد، از روی بو میشد عبور پیامبر را تشخیص داد.

 👈عطر هنگام نماز:

🔺امام صادق علیه‌السلام:
اَنَّ الصَّلوهَ مُتَطَیِّب اَفضَلُ مِن سَبعینَ صَلاهً به غیرِ طَیِّب
دو رکعت نماز با عطر بهتر از هفتاد رکعت نماز کسی است که عطر نزده است.

✍️ امام خمینی (ره) همیشه هنگام نماز از عطر و بوی خوش استفاده می‌کردند و شاید بدون بوی خوش به نماز نایستاده بودند. حتی در نجف هم که نماز را در پشت بام منزل می‌خواندند همیشه عطری به همراه خود می‌بردند. و حتی روی تخت بیمارستان هم از عطر استفاده کردند.

2⃣انواع عطر در روایات:

در روایات، به طور خاص برخی موارد به عنوان عطر و خوشبو کننده معرفی و به آنها سفارش شده است.
به طور کلی چهار عطر داریم:
۱)مشک:
در مورد مشک روایات فراوانی وارد شده است. مانند حکمت ۳۹۷.
یکی از توصیه هایی که در مورد این عطر آمده آنکه کسی شب ها هنگام خواب از مشک استفاده نکند.
🔺قرآن کریم در آیه ۲۵ سوره مطففین در مورد این عطر میفرماید:
يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ
بهشتیان را از باده ناب و طهوری که سربسته و مُهر و موم شده است، می نوشانند.
خِتَامُهُ مِسْكٌ
مُهر و مومش مشک است.
✍️ در برخی روایات وارد شده که گاهی از مشک اصل در غذا نیز میریخته اند.

 🔺جناب حافظ نیز بهترین بوها را، بوی مشک می داند، بوی محبوب را بوی مشکل معرفی میکند:
به بویِ نافه‌ای کآخِر صبا زان طُرّه بُگشاید  /  ز تابِ جَعدِ مشکینش چه خون افتاد در دل‌ها

✍️ منتظر روزی هستم که باد صبا که پیام آورنده از سمت معشوق است عطری از بوی موهای او بیاورد ، آه! که از دیدن پیچ و تاب موهای معطر او، دل‌ های بسیاری از عاشقانش خون شده است.

۲)عود :
عود در واقع چوب یا براده ی چوب است که از ریشه برخی گیاهان خوش بو، بذر برخی گیاهان و حتی چوب و پوست برخی درختان به دست می آید و با سوزانده شدن ، بوی خوش تولید میکند. 

🔺كَانَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَسْتَجْمِرُ بِالْعُودِ اَلْقَمَارِيِّ
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم همیشه با عود قمارى بخور مينمود.

✍️ قَمار مكانى است در حلب كه عود قمارى از آنجاست.

استمجار: سوزانيدن چيزي در آتش براي خوشبو كردن هواي محيط و تزكيه آن.

🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
عَلَيْكُمْ بِهَذَا اَلْعَوْدِ اَلْهِنْدِيِّ فَإِنَّ فِيهِ سَبْعَةَ أَشْفِيَةٍ
بر شما باد به اين عود هندى كه هفت شفا دارد.

۴)عنبر:
عنبر ماده‌ای چرب و تیره به رنگ خاکستری دانسته‌اند که از دستگاه گوارشی عنبر ماهی _بزرگترین نهنگ دندان دار_گرفته می‌شود. عنبر استفراغ یا مدفوع نهنگ عنبر است که پس از ماندن در آب دریا به صورت سخت در میآید.

درمان درد با عنبر:
🔺كَتَبتُ إلى أبِي الحَسَنِ الرِّضا عليه السلام:
إنّي أجِدُ بَرداً شَديداً في رَأسي، حَتّى إذا هَبَّت عَلَيَّ الرِّياحُ كِدتُ أن يُغشى عَلَيَّ
علی بن یقطین میگوید به امام رضا علیه‏السلام نوشتم كه در سرم، سردیِ شدیدی حس می‏كنم، به گونه‏ای كه چون بادی به من می‏خورد، چیزی نمی‏مانَد كه از هوش بروم.
فَكَتَبَ إلَيَّ: عَلَيكَ بِسُعوطِ العَنبَرِ وَالزَّنبَقِ بَعدَ الطَّعامِ، تُعافى مِنهُ بِإِذنِ اللّه‏ – جَلَّ جَلالُهُ –
امام در پاسخ برایم چنین نوشت: «بر تو باد انفیه عنبر و زنبق، پس از غذا خوردن، تا به اذن خداوند – جلّ جلاله – عافیت یابی.

۴) زعفران:
زعفران دوای دردهای شیعه:

در روایت داریم شخصی به امام باقر علیه‌السلام عرض کرد من مقداری نخ دارم. حضرت فرمود:
اِشْتَرْ بِهِ عَسَلاً وَ زَعْفَرانا
آن نخ را بفروش و پول آنها را عسل و زعفران بخر .
وَ خُذْ طینَ قَبْرِ أَبی عَبْدِاللّه علیه السلام وَ أَعْجِنْهُ بِماءِ السَّماءِ
و از تربت امام حسین علیه السلام بگیر و با آب باران خمیر کن
وَ اجْعَلْ فیهِ شَیئا مِنَ الْعَسَلِ وَ الزَّعْفَرانِ
و از عسل و زعفران به آن بزن
وَ فَرِّقْهُ عَلَی الشِیعَةِ لِیداوُوا بِهِ مَرْضاهُمْ
و میان خانه های شیعه تقسیم کن تا مریضان خود را با آن مداوا کنند.

✅نکته اول:
در برخی روایات از گلاب نیز به عنوان عطر یاد شده است.
امام سجاد علیه‌السلام: مَنْ مَسَحَ وَجْهَهُ بِمَاءِ اَلْوَرْدِ لَمْ يُصِبْهُ فِي ذَلِكَ اَلْيَوْمِ بُؤْسٌ وَ لاَ فَقْرٌ
هر كسی گلاب به صورت خود بمالد، در آن روز به سختى و تنگدستى مبتلا نشود.
وَ مَنْ أَرَادَ اَلتَّمَسُّحَ بِمَاءِ اَلْوَرْدِ فَلْيَمْسَحْ بِهِ وَجْهَهُ وَ يَدَيْهِ وَ لْيَحْمَدْ رَبَّهُ وَ لْيُصَلِّ عَلَى اَلنَّبِيِّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ
و هركسی مى‌خواهد گلاب به خود بمالد،آن را به صورت و دستان خود بمالد و پروردگار خود را سپاس گويد و بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم صلوات بفرستد.

 🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم میفرمایند:
إِنَّ مَاءَ اَلْوَرْدِ يَزِيدُ فِي مَاءِ اَلْوَجْهِ وَ يَنْفِي اَلْفَقْرَ
گلاب،آبرو را زياد مى‌كند و فقر را از ميان مى‌برد.

✅نکته دوم:
در روایات به بحث بخورات نیز توجه زیادی شده است:

📚در کتاب شریف کافی بَابُ الْبَخُورِ از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است:
يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ أَنْ يُدَخِّنَ ثِيَابَهُ إِذَا كَانَ يَقْدِرُ
شایسته است که مرد، لباس‌هایش را دود دهد، اگر توانایی داشته باشد(از جهت مالی و جسمی)


3⃣ آثار عطر:

در روایات برای انواع عطرها و بخورات آثاری نیز ذکر شده است.

👈عطر باعث قوت قلب است:

پیامبر صلوات الله علیه
إنّ الرِيحَ الطَّيِّبَةَ تَشُدُّ القَلبَ
بوی خوش ، قلب را تقويت مى كند.

✍️ تقویت قلب میتواند به معنای ایجاد شجاعت و از بین رفتن ترس باشد

 👈دوام عقل به سبب عطر:

🔺امام صادق علیه‌السلام:
مَن تَطَيَّبَ أوَّلَ النهارِ لَم يَزَلْ عَقلُهُ مَعهُ إلى اللَّيلِ
هركه در آغاز روز به خود عطر بزند ، تا شب عقلش با او خواهد بود.

شعبی که از تابعین پیامبر صلوات الله علیه است میگوید:
الرَّائِحَةُ الطَّيِّبَةُ تَزِيدُ فِي الْعَقْلِ
بوی خوش، عقل را افزایش می‌دهد.

👈 عطر طهارت معنوی می آورد:

عثمان بن مظعون به پیامبر عرض کرد :
قد أرَدتُ أن أدَعَ الطِّيبَ و أشياءَ ذَكَرَها
مى خواهم استفاده از عطر و چند چيز ديگر را كنار بگذارم که نام آنها را ذکر کرد،(بعد از مرگ فرزندش)
فقالَ رسولُ اللّه صلى الله عليه و آله : لا تَدَعِ الطِّيبَ، فإنَّ الملائكةَ تَستَنشِقُ ريحَ الطِّيبِ مِن المؤمنِ
پیامبر فرمود : عطر را كنار نگذار ؛ زيرا فرشتگان بوى خوش مؤمن را مى بويند.

 
👈 نسخه ای معنوی در تهیه عطر:

أَمَرَنِي أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع فَعَمِلْتُ لَهُ دُهْناً فِيهِ مِسْكٌ وَ عَنْبَرٌ
راوی میگوید امام رضا به من دستور داد که روغن تهیه کنم و در آن مشک و عنبر بگذارم
فَأَمَرَنِي أَنْ أَكْتُبَ فِي قِرْطَاسٍ- آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَ أُمَّ الْكِتَابِ وَ الْمُعَوِّذَتَيْنِ وَ قَوَارِعَ مِنَ الْقُرْآنِ‌ وَ أَجْعَلَهُ بَيْنَ الْغِلَافِ وَ الْقَارُورَةِ
سپس به من دستور داد که آیه الکرسی، سوره حمد، دو سوره معوذتین و آیاتی از قرآن را در کاغذ بنویسم و آن را بین غلاف و شیشه قرار دهم
فَفَعَلْتُ ثُمَّ أَتَيْتُهُ بِهِ
من این کار را انجام دادم و آن را نزد حضرت بردم
فَتَغَلَّفَ بِهِ وَ أَنَا أَنْظُرُ إِلَيْهِ
ایشان آن را پوشاند و من به او نگاه می‌کردم.

✍️ چنین عطری علاوه بر آثار مادی، آثار معنوی نیز دارد.

 طبق روایات استفاده از مشک خالص در غذا مانعی ندارد و اهل بیت این کار را انجام می‌داده اند

👈 اضافه کردن متبرکات در عطر:

انس بن مالک میگوید:
دَخَلَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ ص فَقَالَ عِنْدَنَا وَالْوَقْتُ صَيْفٌ فَعَرِقَ
پیامبر نزد ما آمدند در حالی که هوا تابستان بود و ایشان عرق کردند،

مادرم ظرفی آورد و عرق پیامبر را جمع کرد.
فَاسْتَيْقَظَ وَقَالَ: يَا أُمَّ سُلَيْمٍ مَا تَصْنَعِينَ؟
پیامبر بیدار شد و فرمود: «ای ام سلیم! چه می‌کنی؟»
قَالَتْ: هَذَا عَرَقُكَ نَجْعَلُهُ فِي طِيبِنَا، فَإِنَّهُ مِنْ أَطْيَبِ الطِّيبِ، وَ نَرْجُو بِهِ بَرَكَةَ صِبْيَانِنَا. فَقَالَ: أَصَبْتِ
گفت: «این عرق شماست، آن را در عطرمان می‌ریزیم؛ زیرا از پاک‌ترین عطرهاست و برای فرزندانمان به آن برکت امید داریم». پیامبر فرمود: «درست کردی»

✍️ از این حدیث میتوان استفاده کرد که برخی مسائل معنوی مثل تربت، مثل آب نیسان و… را میتوان در عطر اضافه کرد تا اثر آن بیشتر باشد.

 👈عطر از عوامل بر طرف کردن سحر:

حضرت علیه‌السلام در حکمت ۴۰۰ میفرمایند:
الْعَيْنُ حَقٌّ، وَ السِّحْرُ حَقٌّ… وَ الطِّيبُ نُشْرَةٌ
چشم زخم» حق است و سِحر حق است… بوى خوش مايه قوت و نشاط است.

✍️یکی از کارهایی که سحر انجام میدهد، نشاط را از انسان میگیرد و حضرت در این حکمت فرمود میتوانید با عطر،  نشاط ررا برگردانید و سحر را به نحوی باطل کنید.

4⃣هدیه دادن عطر:

👈پیامبر عطر را رد نمی‌کرد:

إنّ النبيَّ كانَ لا يَرُدُّ الطِّيبَ و الحَلْواءَ
پيامبر عطر و شيرينى را كه به ايشان تعارف مى شد ردّ نمى كرد.

 👈امیرالمومنین علیه‌السلام عطر را رد نمیکرد:
شخصی به امير المؤمنين عليه السلام روغنى معطّر تعارف شد . از آن روغن استفاده کرد و فرمود :
إنّا لا نَرُدُّ الطِّيبَ
ما بوى خوش را ردّ نمى كنيم.

✍️چه خوب است اگر خواستیم به کسی هدیه دهیم از عطر، آن هم عطری که در این کلاس از آن نام بردیم هدیه بدهیم.

4⃣مومن مثل عطر فروش است:

👈با سخن و رفتارمان، آبروی دوستانمان باشیم:

🔺پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم:
مَثَلُ الجَليسِ الصّالحِ مَثَلُ العَطّارِ
مَثَل همنشين خوب، مَثَل عطر فروش است؛
إن لَم يُعطِكَ مِن عِطرِهِ أصابَكَ مِن رِيحِهِ
كه اگر از عطرش به تو ندهد از بوى خوشش به تو مى رسد.

🔺پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم:
مَثَلُ المؤمنِ كمَثَلِ العَطّارِ ؛ إن جالَستَهُ نَفَعَكَ ، و إن ماشَيتَهُ نَفَعَكَ ، و إن شارَكتَهُ نَفَعَكَ
مؤمن به مانند عطر فروش است كه اگر با او بنشينى، به تو سود مى رساند، اگر با او راه بروى به تو سود مى رساند و اگر با او شريك شوى، به تو سود مى رساند.

✍️رفیق خوب مثل عطار است بوی خوش به همراه دارد و سلامتی برای فرد رقم می‌زند.

6⃣ دعا هنگام استفاده از بخور و عطر:

در روایت داریم:
أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَانَ يَقُولُ عِنْدَ بَخُورِهِ – اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي بِنِعْمَتِهِ تَتِمُّ اَلصَّالِحَاتُ
روايت است كه رسول خدا هنگام بخور دادن ميگفت:سپاس خدا را كه بنعمت او صالحات بكمال رساند
 اَللَّهُمَّ طَيِّبْ عَرْفَنَا وَ زَكِّ رَوَائِحَنَا
بار خدا خوش كن بوى ما را،و پاكيزه كن بوهاى ما را
 وَ أَحْسِنْ مُنْقَلَبَنَا
و سرانجام ما را خوش كن
وَ اِجْعَلِ اَلتَّقْوَى زَادَنَا وَ اَلْجَنَّةَ مَعَادَنَا
و تقوى را زاد ما ساز و بهشت را معاد ما
وَ لاَ تُفَرِّقْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ عَافِيَتِكَ إِيَّانَا وَ كَرَامَتِكَ لَنَا – إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
و ما را از عافيت جدا مكن و نه از كرامت خود كه تو بر هر چه توانائى.

✍️معلوم است که بخور و عطر پیامبر را خوشحال میکرده است.

🔺 امام صادق علیه‌السلام فرمود هرگاه می خواهی عطر استعمال کنی، بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک الزِّینَةَ وَ الدِّینَ وَ أَعُوذُ بِک مِنَ الشَّینِ وَ الشَّنَآن
بار خدایا من از تو زینت و دین می خواهم و از زشتی و دشمنی بر تو پناه می برم.

7⃣تفاوت عطر مردانه و زنانه:

همانگونه که امروزه نیز بین عطرهای زنانه و مردانه تفاوت است، در رویات نیز این بحث ذکر شده است. البته از جهت بو

🔺پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
خَيْرُ طِيبِ الرِّجَالِ مَا ظَهَرَ رِيحُهُ وَ خَفِيَ لَوْنُهُ، وَ خَيْرُ طِيبِ النِّسَاءِ مَا ظَهَرَ لَوْنُهُ وَخَفِيَ رِيحُهُ
بهترین عطر مردان آن است که بویش آشکار و رنگش پنهان باشد، و بهترین عطر زنان آن است که رنگش آشکار و بویش پنهان باشد.

🔺 پیامبر صلوات الله علیه و آله و سلم:
إذا شَهِدَت إحداكُنَّ الصَّلاةَ فلا تَمَسَّ طِيبا
هرگاه يكى از شما زنان در نماز  جماعت حاضر شد ، بوى خوش به كار نَبَرد.

✍️ در روایات نهی شدیدی از عطر زدن زنان و حضور در اجتماعات شده است، حتی برای نماز جماعت که اصل معطر بودن مستحب است.

 غفر الله لی و لکم ،الحمدللّه رب العالمین

حکمت سیصد و نود و هفتم
error: کپی برداری این محتوا شرعاً جایز نیست.