💠و قَالَ (عليه السلام): مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ، فَلْيَدَعِ الْمِرَاء
كسى كه به آبروى خود علاقه مند[ضَنَّ] است بايد بحث هاى لجاجت آميز[الْمِرَاء] را با مردم رها كند.

⏹ [ ضَنَّ: بخل درباره اشياء نفيس و گران بهاست.
عِرض : به معنای هر چیزی است که باعث افتخار انسان میشود، چه آبرو، چه بخشندگی ، چه حسب و نسب و…
الْمِراء: گفتگوهاى لجاجت آميز و توأم با خصومت به منظور پيروزى بر حريف است هر چند حق نباشد، همان چیزی که در فارسی به آن میگویند “حرف خود را به کرسی نشاندن”]

✳️ آبرو مهم ترین دارایی انسان است.
انسان دارایی های مادی و معنوی فراوانی دارد، ولی چه بسا همه دارایی های مادی انسان مصرف میشود تا انسان آبرو کسب کند. آبروی انسان بالاترین دارایی انسان است که باید از آن محافظت کند.
در حکمت ۲۱۱ فرمود:
الجُودُ حارِسُ الأعراضِ
بخشندگى، نگهبان آبروهاست.
امیرالمومنین سلام الله علیه فرمود:
وَقِّ عِرضَكَ بِعَرَضِكَ، تَكرُمْ
آبروى خود را بامال خود نگه دار تا گرامى گردى.
انسان باید خرج کند تا آبرو به دست بیاورد. نه اینکه آبرو بدهد تا چیز دیگری چه مال چه غیر مال به دست بیاورد

✴️ امیرالمونین صلواه الله علیه در غررالحکم می فرماید:
أفضَلُ الغِنى ما صِينَ بِهِ العِرضُ
بهترين ثروت، آن است كه مايه حفظ آبرو شود.
و همینطور در نامه ۶۹ فرمود :
و لا تَجعَلْ عِرضَكَ غَرَضا لِنِبالِ القَولِ آبروى خود را آماج تيرهاى سخن مردم قرار مده.
وظیفه ما این است آبرو را حفظ کنیم، عوامل ایجاد آبرو را در وجود خود تشدید کنیم و عوامل از بین برنده ی آبرو را از بین ببریم

⚛️گفتگو با کسی که حرف حق را قبول نمیکند، بی آبرویی می آورد.
هر كس مى خواهد آبرو، شخصيت، اصالت و قداست نفس خويش و آنچه مربوط به اوست را حفظ كند بايد مِراء ( جدال ) را كنار بگذارد. زيرا به هنگام مراء، افراد بر سر لجاجت مى افتند و گاه انواع توهين ها را به طرف مقابل روا مى دارند و عيوب پنهانى او را برمى شمارند و هتك حرمت مى كنند،
گاه درباره خودش و گاه درباره كسانى كه مورد علاقه او هستند.
بنابراين افرادى كه علاقه مند به آبرو و شخصيت خود مى باشند بايد همين كه بحث آن ها با طرف مقابل به مرحله مراء رسيد كلام را قطع كنند و او را رها سازند.

⏪جدال یکی از پایه های شک است.حضرت در حکمت ۳۱ می فرماید:
الْإِيمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ:
ایمان بر چهار ستون استوار است.
عَلَى الصَّبْرِ وَ الْيَقِينِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ…
صبر ؛ یقین؛ عدل؛ و جهاد
چهار پایه ایمان است.
وَ الشَّكُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ:
شك نيز بر چهار پايه استوار است:
عَلَى التَّمَارِي
بر «مراء» و گفت و گوى بى حاصل
وَ الْهَوْلِ
ترس از كشف حقيقت.
وَ التَّرَدُّدِ
ترديد در تصميم گيرى،
وَ الِاسْتِسْلَامِ
و تسليم شدن و خودباختگى؛
فَمَنْ جَعَلَ الْمِرَاءَ دَيْدَناً لَمْ يُصْبِحْ لَيْلُهُ
آن كسی كه مراء و گفت و گوى بى حاصل را عادت خود قرار دهد ظلمت و تاريكى شب هاى شك او را به روشنايى روزِ يقين نمى رساند.

✳️حرف حق را به کرسی بنشانیم نه حرف خود را.
افرادى كه اهل مِراء و جدال هستند دائماً در اين فكرند كه بر حريف خود غلبه يابند خواه حق باشد يا باطل و به همين دليل ضعيف ترين ادله را براى خود حجت مى شمارند و محكم ترين دليل رقيب را ناديده مى انگارند و به اين ترتيب دائماً در بيراهه و تاريكى سير مى كنند،
و صبحگاهان روشنِ يقين در زندگى آن ها هرگز ظاهر نمى شود.

✴️طبیعی است که اگر کسی روحیه ی مراء داشته باشد برای اینکه حرف خودش را به کرسی بنشاند، از هیچ توهین و دروغ و اهانت و تمسخری فروگذار نیست و اینچنین است که آبروی انسان را در معرض خطر قرار میدهد.

📚در روایات، نهی شدیدی از مراء و جدال شده است و آفات و آثار سوء فراوانی برای آن ذکر شده است؛ توجه به این آفات سوء میتوان انگیزه ی مهمی باشد برای دست برداشتن از مراء و حفظ آبرو.

⚛️مراء و لجاجت قلب را به بیماری و فساد میکشاند.
امیرالمومنین علیه السلام فرمود:
إيّاكُم و المِراءَ و الخُصومَةَ؛
از مجادله و ستيزه كردن بپرهيزيد؛
فإنّهُما يُمرِضانِ القُلوبَ علَى الإخوانِ ،
زيرا اين دو كار دل ها را نسبت به برادران بيمار مى كنند،
و يَنبُتُ علَيهما النِّفاقُ
و نفاق مى رويانند.

✴️مراء، ارزش انسان را از بین میبرد.
امام عسكرى سلام الله علیه می فرماید:
لاَ تُمَارِ فَيذْهَبَ بَهَاؤُكَ وَلاَ تُمَازِحْ فَيجْتَرَأَ عَلَيكَ
مراء نكن كه شخصيت تو را از بين مى برد و زياد مزاح مكن كه افراد را در برابر تو جسور مى سازد و رعايت احترام تو را نخواهند كرد.

✳️ حضرت در غررالحكم فرمودند:
درمقابل چند گروه، جدال و مراء نکنید زیرا آبروی شما را خدشه دار میکند.
والدّنِيُّ ، و البَذِىّ ، و الصبِىّ
شخص پست، فرد بد زبان، و كودك.
جدال کردن با چنین افرادی هیچ سود و ثمره ای ندارد و فقط آبروی انسان را تحت الشعاع قرار داده و انسان را بی آبرو میکند.

💮 به کرسی نشاندن حرف خود، با ایمان جور در نمی آید.
پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید:
لا يسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقِيقَةَ الاِْيمَانِ حتَّى يدَعَ الْمِرَاءَ وَإِنْ كَانَ مُحِقّا
هيچ كس حقيقت ايمان را به کمال نمى رساند مگر زمانى كه مراء و جدال را ترك گويد هرچند حق با او باشد.

❌مراء کردن نشان دهنده ی بی عقلی و بی علمی است.
امیرالمومنین صلواه الله علیه فرمود:
دَعِ الْمُماراتِ وَ مُجاراتِ مَنْ لا عَقْلَ لَهُ وَ لا عِلْمَ
گفتگو و مناظره را با کسى که نه عقل دارد و نه علم رها کن.
چیزی که حفظ آبرو میکند، عقل و علم است.
و آن چیزی که آبرو بر است بی عقلی و بی علمی و هم کلامی با بی عقلان و بی علمان است.

❌بگو مگوی بی حاصل، درد بی درمان اس. امام صادق سلام الله علیه فرمود:
اَلْمِرَاءُ دَاءٌ رَدِيٌّ وَ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ خَصْلَةٌ شَرٌّ مِنْهُ
مراء یک بیمارى دردناک است و در انسان اخلاقی بدتر از آن وجود ندارد.
وَ هُوَ خُلُقُ إِبْلِيسَ وَ نِسْبَتُهُ
بگو مگو کردن از اخلاق شیطان و شیطان صفتان است.
فَلاَ يُمَارِي فِي أَيِّ حَالٍ كَانَ إِلاَّ مَنْ كَانَ جَاهِلاً بِنَفْسِهِ وَ بِغَيْرِهِ مَحْرُوماً مِنْ حَقَائِقِ اَلدِّينِ
هیچکس در هیچ حالى مراء نمى کند مگر آنکه نسبت به موقعیت خود و دیگران جاهل است و از حقایق دین بی اطلاع است.

📚مراء در حد شرک بد است.
راوی میگوید روزى پیغمبر اکرم بر ما وارد شد در حالى که مشغول مراء در یک مسئله دینى بودیم، پیغمبر به شدت غضبناک شد که او را تا آن زمان آن گونه ندیده بودیم سپس فرمود:
اِنَّما هَلَکَ مَنْ کانَ قَبْلَکُمْ بِهذا
اقوام قبل از شما به خاطر همین جر و بحثهاى هوس آلود هلاک شدند.
ذَرُوا الْمِراءَ فَاِنَّ الْمُؤْمِنَ لایُمارِى، ذَرُوا الْمِراءِ فَاِنَّ المُمارِى قَدْ تَمَّتْ خَسارَتُه
مراء را رها کنید که مؤمن مراء نمى کند، مراء را رها کنید زیرا مراء کننده گرفتار خسارت کامل مى شود ،
ذَرُوا الْمِراءِ فَاِنَّ المُمارِى لا اَشْفَعُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ
مراء را رها کنید که من روز قیامت براى مراء کننده شفاعت نمى کنم.
ذَرُوا المِراءِ فَانَا زَعِیمٌ بِثَلاثَةِ اَبْیات فِى الْجَنَّةِ فِى رِیاضِها وَ اَوْسَطِها وَ اَعْلاها لِمَنْ تَرَکَ الْمِراءِ وَ هُوَ صادِقٌ
مراء را رها کنید که هر کسی آن را رها کند هر چند حق بگوید ضامن سه خانه بهشتى براى او هستم،
در پایین و وسط و بالای بهشت،
ذَرُوا الْمِراءِ فَاِنَّ اَوَّلَ ما نَهانِى عَنْهُ رَبِّى بَعْدَ عبادَةِ الاَْوْثانِ الْمِراءُ
مراء را رها کنید زیرا خداوند بعد از بت پرستی، مرا از بگو مگوی بیجا نهی کرد.

❌بگو مگو پر فتتنه ی بی خیر:
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:
ذَرُوا الْمِراءَ فَاِنَّهُ لاتَفْهَمُ حِکْمَتُهُ وَ لا تُؤْمَنُ فِتْنَتُه
مراء را ترک کنید چرا که حکمتى از آن فهمیده نمى شود و از فتنه آن در امان نخواهید بود.

‌⏪مراء قلب را میمیراند.
پیامبر اکرم میفرماید چند چیز هستند که “یُمِتْنَ الْقُلُوبَ” میراننده قلب هستند.

◀️الف. اَلذَّنْبُ عَلَى الذَّنْبِ
گناهان پى در پى.

◀️ ب. وَ مُماراتُ الاَْحْمَقِ تَقُولُ وَ یَقُولُ وَ لا یَرْجِعُ اِلى خَیْر
جر و بحث با احمق. تو چیزى مى گوئى و او چیز دیگر و به نتیجه خوبى نمى رسی.

◀️ ج. وَ مُجالَسَةُ الْمَوْتى
و همنشینى با مردگان.
فَقَیلِ یا رَسُولُ اللّهِ وَ ما الْمَوْتى
بعضى تعجب کردند و عرض کردند منظور شما از مردگان چیست اى رسول خدا؟
قالَ کُلُّ غَنِى مُتْرَفٌ
فرمود: هر ثروتمند غافل و مغرور و مست ثروت.

✳️حتی آنجا که حق با توست از بگو مگو بپرهیز. پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود:
اَوْرَعُ النّاسِ مَنْ تَرَکَ الْمِراءَ وَ اِنْ کانَ مُحِقاً
پرهیزکارترین مردم کسى است که مراء را ترک گوید هر چند حق با او باشد.

✴️مراء مرکز اجتماع شرور است.
امیرالمومنین علیه السلام فرمود:
جِماعُ الشَّرِ اللِّجاجُ وَکَثْرَةُ الْمُمارَاةِ
کانون شر، لجاجت و کثرت جر و بحثهاى بى منطق است.
دشمنی، غضب و عصبانیت ، قطع رحم، ناسزاگویی و… همه از اثرات مراء است.

✳️محبت پیامبر و اهل بیت و ترک مراء باید با هم باشند.
پیامبر به سلمان فارسى فرمود:
لا یُؤْمِنُ رَجُلٌ حَتّى یُحِبَّ اَهْلِ بَیْتى وَ حَتّى یَدَعَ الْمِراءَ وَ هُوَ مُحِقٌّ
هیچ کس ایمان به من نمى آورد مگر این که اهل بیت مرا دوست دارد و مراء را هر چند حق با او باشد ترک کند.
فَقالَ عُمَرُ بْنُ الْخَطابِ ما عَلامَةُ حُبِّ اَهْلِ بَیْتِکَ؟ قالَ: هذا، فَضَرَبَ بِیَدِهِ عَلى عَلِىِ بْنِ اَبى طالِب
عمر در آنجا حاضر بود و گفت علامت محبت اهل بیت تو چیست؟
قالَ: هذا، فَضَرَبَ بِیَدِهِ عَلى عَلِىِ بْنِ اَبى طالِب
پیغمبر اکرم فرمود: این را دوست بدارد و با دستش بر شانه على زد.

✴️در مورد هیچ چیز جدال نکنید، مخصوصا مسائل دینی.
سوره نجم در جریان معراج پیامبر میفرماید:
《 مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَىٰ * أَفَتُمَارُونَهُ عَلَىٰ مَا يَرَىٰ》
آیا در آنچه به حقیقت می بینید با او به سختی مجادله و ستیزه می کنید؟
قرآن به مسلمانان میگوید در مورد آنچه پیامبر در معراج دیده و شنیده با پیامبر مراء نکنید و حالت انکار و جحود نگیرید.

⚛️جالب آنکه خود پیامبر محتوای معراج را اینگونه بیان میکند:
أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّ عَلِيّاً سَيِّدُ الْوَصِيِّينَ وَ إِمَامُ الْمُتَّقِينَ
وحی شد بر من که علی سید اوصیا و امام بر متقین است.
وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ
رهبر کسانی ست که مواضع وضویشان به خاطر درخشش نور آن، بسیار سفید است.
وَ أَوَّلُ خَلِيفَةٍ يَسْتَخْلِفُهُ خَاتَمُ النَّبِيِّينَ …
واول خلیفه بعد از پیامبر خاتم و جانشین پیامبر است.
اُمِرْتُ أَنْ أَنْصِبَهُ لِلنَّاسِ- وَ أَقُولَ‏ لَهُمْ هَذَا وَلِيُّكُمْ مِنْ بَعْدِي-
امر شدن که او را بر مردم نصب کنم و به مردم بگویم بعد از من ولی شما اوست.
وَ هُوَ بِمَنْزِلَةِ السَّفِينَةِ يَوْمَ الْغَرَقِ-
واو بمنزله کشتی نجات در دریا در روز غرق است .
مَنْ دَخَلَ فِيهَا نَجَا وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهَا غَرِق‏
کسی که داخل بران کشتی شود نجات می یابد و کسی که خارج شود غرق میشود.

اللهم اجعلنا من المتمسکین بولایهِ امیرالمومنین