💠وَ قَالَ (علیه السلام): اتَّقُوا مَعَاصِيَ اللَّهِ فِي الْخَلَوَاتِ
از عصيان خداوند در خلوتگاهها بپرهيزيد.

💠فَإِنَّ الشَّاهِدَ هُوَ الْحَاكِمُ.
چرا كه شاهد، همان حاكم و دادرس است و برای مجازات نیاز به شاهد دیگری نیست.

♻️نقد دو اندیشه نادرست توسط حضرت امیر المومنین .

◀️الف. بسيارى از مردم به خصوص آنهايى كه موقعيت اجتماعى خاصى دارند از انجام ناهنجاری ها و اموری که مردم از آن بیزار هستند، دست می کشند وپرهیز می کنند.
همانگونه که ناهنجاری اجتماعی زشت هستند؛ معاصى نیز با شدت بیشتری زشت هستند و انجام دادن آنها عیب است و بسیاری از افراد از انجام دادن آشكار آن پرهيز مى كنند؛ اگر چه گاهی افراد از انجام معاصی و ناهنجاری ها در خلوت ابایی ندارند.

♻️امام عليه السلام به اينگونه افراد هشدار مى دهد كه از عصيان خدا در خلوتگاه نيز به شدت بپرهيزيد، زيرا در آنجا نيز خدا شاهد و ناظر آنهاست.این نقد یک تفکر است.

◀️ب. انسان گاهی دادگاه دنیا را با دادگاه عدل الهی اشتباه میگیرد.
در محاكم معمولى، شاهد و حاكم و مجرى حكم، سه فرد متفاوتند؛ ممكن است حاكم در شهادت شهود ترديد كند يا به دليل شك در وثاقت آنها، يا احتمال اشتباه درباره آنها به سبب قرائنى كه موجب شك و ترديد مى شود، شهادتشان را نپذيرد؛ ولى آنجا كه شاهد و حاكم يكى است اينگونه احتمالات راه ندارد.

♻️لذا اولا هیچ جایی دور از چشم خدا نیست و او همه جا هست، ثانیا او خود حاکم دادگاه است و نیاز به اقامه شهود دیگران ندارد. پس باید گناه را ترک کرد، وگرنه عذاب قطعی است.

✅️خلوت؛ برای ما پنهان است، برای خدا آشکار است.

⏪قرآن مجيد در آيات فراوانى بر مساله آشکار بودن هستی نزد خداوند تاکید میکند:

1️⃣️قرآن در یک اصل کلی و همگانی و همیشگی میفرماید:
《هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ، حدید – ۴》
او باشماست هرکجا باشید.

2️⃣️ درباره كسانى كه شبانه جلسات خصوصى تشكيل مى دانند و بر ضد پيامبر توطئه مى كردند مى فرمايد:
《وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لاَ يَرْضَى مِنَ الْقَوْلِ؛ نساء- ۱۰۸ 》
و هنگامى كه در مجالس شبانه، سخنانى كه خدا راضى نبود مى گفتند، خدا با آنها بود.

3️⃣️ پنهان ترین جلسات مخفی شما، مثل روز برای خدا روشن است.
قرآن کریم میفرماید:
《مَا يَكُونُ مِنْ نَّجْوَى ثَلاَثَةٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَلاَ خَمْسَةٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَلاَ أَدْنَى مِنْ ذَلِکَ وَلاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ مَا كَانُوا؛ مجادله – ۷ 》
هيچگاه سه نفر با هم نجوا نمى كنند مگر اينكه خدا چهارمين آنهاست، و هيچگاه پنج نفر با هم نجوا نمى كنند مگر اينكه خدا ششمين آنهاست، و نه تعدادى كمتر و نه بيشتر از آن مگر اينكه او همراه آنهاست هرجا كه باشند،
معیت خدا با مومنان برای دست گیری و نجات است و معیت خدا با کافران برای مچ گیری و عذاب .

4️⃣ قرآن کریم در مورد پنهان نبودن امور بر خداوند میفرماید:
《إِنَّهَا إِنْ تَکُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِى صَخْرَةٍ أَوْ فِى السَّماوَاتِ أَوْ فِى الاَْرْضِ يَأْتِ بِهَا اللهُ؛ لقمان – ۱۶》
پسرم! اگر به اندازه سنگينى دانه خردلى كار نيك يا بد باشد، و در دلِ سنگى يا در گوشه اى از آسمانها و زمين قرار گيرد، خدا آن را در قيامت براى حساب مى آورد؛ خداوند دقيق و آگاه است!

5️⃣ قرآن در مورد موضعیت محاسبه قیامت میفرماید:
《وَ وُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ؛ کهف – ۴۹ 》
کتاب اعمال هر کسی در برابر دیدگانش نهاده می شود، پس مجرمان را می بینی که از آنچه در آن است هراسان و بیمناک اند.
《وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا》
و می گویند: ای وای بر ما، این چه کتابی است که هیچ عمل کوچک و بزرگی را فرو نگذاشته است مگر آنکه آن را به حساب آورده؟!
《 وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا ؛ کهف – ۴۹》
و هر عملی را انجام داده اند، حاضر می یابند، و پروردگارت به هیچ کس ستم نخواهدکرد.

6️⃣ در آیه دیگری میفر ماید:
《 يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ؛ غافر – ۱۹》
او چشم هایی را که به خیانت به نامحرمان می نگرد و آنچه را سینه ها پنهان می دارند، می داند.
توجه به علم الهی می تواند بسیاری از رذایل اخلاقی انسان را برطرف کند.

♻️علم و احاطه علمی خدا در نهج البلاغه: درخطبه۱۸۹ فرمود:
يَعْلَمُ عَجِيجَ الْوُحُوشِ فِي الْفَلَوَاتِ،
خداوند صداى نعره حيوانات وحشى را در بيابانها می داند.
وَ مَعَاصِيَ الْعِبَادِ فِي الْخَلَوَاتِ،
وگناهان بندگان را در خلوتگاههامی داند.
وَ اخْتِلَافَ النِّينَانِ فِي الْبِحَارِ الْغَامِرَاتِ،
و رفت و آمد ماهيان را در درياهاى ژرف می داند.
وَ تَلَاطُمَ الْمَاءِ بِالرِّيَاحِ العَاصِفَاتِ
و تلاطم امواج آب را بر اثر وزش تندبادها، مى داند و از تمام اين جزئيات آگاه و با خبر است.

⏪پرهیز از این نوع زندگی:
در نامه ۶۹ خطاب به حارث همدانی فرمود:
وَاحْذَرْ کُلَّ عَمَلٍ يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ، وَيُسْتَحَي مِنْهُ فِي الْعَلاَنِيَةِ،
بترس وبپرهیز از اینکه کاری را در خلوت انجام بدهی که اگر آن کار آشکار شد سر بلند نکنی،

♻️پناه بر خدا از گناه در خلوت:
درحکمت ۲۷۶ فرمود:
اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ أَنْ تُحَسِّنَ فِى لَامِعَةِ الْعُيُونِ. عَلَانِيَتِى وَ تُقَبِّحَ فِيمَا أُبْطِنُ لَكَ سَرِيرَتِى
خدایا به تو پناه می برم از اینکه در چشم مردم چهره ام موجه، و نزد تو چهره ام زشت باشد.
مُحَافِظاً عَلَى رِثَاءِ النَّاسِ مِنْ نَفْسِى بِجَمِيعِ مَا أَنْتَ مُطَّلِعٌ عَلَيْهِ مِنِّى
به تو پناه مى برم از اين كه بخواهم به وسيله اعمالى كه تو از آن خوب آگاهى، خوشبينى و احترام مردم را براى خويش حفظ كنم.
فَاُْبدِيَ لِلنَّاسِ حُسْنَ ظَاهِرِى وَ اُفْضِيَ إِلَيْكَ بِسُوءِ عَمَلِى تَقَرُّباً إِلَى عِبَادِكَ وَ تَبَاعُداً مِنْ مَرْضَاتِكَ
به تو پناه می برم که خودم را به مردم با حسن ظاهر نشان دهم، ولی وقتی من را به سوی تو می کشند ، چهره ام زشت است و وضعم به اینجا رسیده که می خواهم رضایت مردم را جلب کنم نه رضایت تو را.

♻️لااقل به اندازه مردم از خدا خجالت بکشید. امام كاظم(ع)فرمود :
اسْتَحْيوا مِن اللّه ِ في سَرائرِكُم كما تَسْتَحْيونَ مِن النّاسِ في عَلانِيَتِكُم
در نهان از خدا حيا كنيد همچنان كه در آشكار از مردم حيا مى كنيد.

♻️از خدا به اندازه یک همسایه مومن خجالت بکش.پیامبراکرم فرمود:
اسْتَحْیِ مِنَ اللَّهِ اسْتِحْیَاءَکَ مِنْ صَالِحِی جِیرَانِک
چطور از همسایه خوبت خجالت می کشی، از خدا هم همان طور حیا کن و خجالت بکش.

♻️کسی که در خلوت گناه کند، توشه قیامتش کم میشود.امام باقر(ع) فرمود:
مَنْ كَانَ ظَاهِرُهُ‏ أَرْجَحَ‏ مِنْ‏ بَاطِنِهِ‏ خَفَّ مِيزَانُهُ
کسي که ظاهر او از باطنش برتر باشد، ترازوي اعمالش سبک و کم ارزش است.

♻️طوری زندگی کن گویا خدا را می بینی.
امام صادق به يكى از يارانش فرمود:
خَفِ اللَّهَ كَأَنَّکَ تَرَاهُ
از خدا بترس آنگونه كه گويى او را مى بينى كه شاهد و ناظر اعمال توست.
وَإِنْ كُنْتَ لا تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاکَ
و اگر تو او را نمى بينى او تو را مى بيند.
فَإِنْ كُنْتَ تَرَى أَنَّهُ لا يَرَاکَ فَقَدْ كَفَرْتَ
اگر فكر كنى او تو را نمى بيند كافر شده اى زيرا علم خدا را محدود شمرده اى .
وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ يَرَاکَ ثُمَّ بَرَزْتَ لَهُ بِالْمَعْصِيَةِ فَقَدْ جَعَلْتَهُ مِنْ أَهْوَنِ النَّاظِرِينَ عَلَيْکَ
واگر مى دانى تو را مى بيند؛ ولى باز در مقام معصيت او برمى آيى، او را از كمترين بينندگان نسبت به خود قرار داده اى.

📌 چند نکته در باره حکمت ۳۲۴:
_
👈نکته 1:
توجه به علم الهی:
حضرت در این حکمت به بحث دوری از گناه در خلوت اشاره‌کرده اند، ولی در واقع این حکمت زیر مجموعه علم الهی قلمداد میشود.
به طور کلی توجه به صفات الهی، جنبه تربیتی دارد مخصوصا بحث علم که بسیار موثر است.قرآن کریم میفرماید:
《أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَىٰ؛ علق – ۱۴》
آیا نمیدانید که خدا می بیند؟

♻️توجه به علم الهی و اینکه او سمیع و بصیر است، ناظر و شاهد است باعث میشود انسان در تنها ترین حالات ؛ و حتی در ذهن و فکر خویش نیز تصمیمی بر گناه و خطا نگیرد و به سمت عصمت حرکت کند.
ولی عدم توجه به علم الهی و غفلت از اینکه انسان هر لحظه مورد نظارت و رصد دقیق قر ار دارد؛ انسان را دچار تجری و گناهکاری میکند.

👈نکته ۲:
در کنار خداوند، شاهدان دیگری هم هستند. امام حسين(ع) فرمود :
لَوْلا ثَلاثَةٌ ما وَضَعَ ابْنُ آدَمَ رَأْسَهُ لِشَىْ ءٍ: اَلْفَقْرُ وَ الْمَرَضُ وَ الْمَوْتُ
اگر سه چيز نبود انسان در مقابل هيچ چـيز سر فرود نمى آورد:
۱ ـ فقر و تنگدستى
۲ ـ بيـمارى
۳ ـ مـرگ.
اما با وجود این سه نیز انسان باز سر مقابل خدا خم نمی کند.

♻️ عملی را که انسان انجام می‌دهد زمین ضبط می‌کند، فرشتگان، ائمه هدی، اعضا و جوارح، شهدا و صالحین و
امام زمان که اعمال هفته را بررسی می‌کند عمل را مشاهده می‌کند.

👈 نکته ۳:
انسان دنبال نگاه دیده شدن است.
انسان موجودی است که از دیده شدن لذت میبرد
“ریا” دقیقا همین است، یعنی نشان دادن عمل خود به دیگران.
بی حجابی های داخل خیابان هم نوعا به همین خاطر است؛ کسانی که فقر دیده شدن دارند، فقر محبت دارند تلاش میکنند به یک نحوی خود را به دیگران نشان بدهند و نگاه آنها را به سمت خودشان بکشند.

♻️چقدر خوب است که انسان متوجه “نگاه خدا” باشد.
حالا که خدا در خلوت و جلوت مرا میبیند، حالا که خدا ظاهر مرا و باطن مرا میبیند.
حالا که خدا حتی به فکر و تخیلات من آگاه است؛ چه چیزی از این بهتر که من دلم را برای خدا زینت کنم. برای نگاه خدا ریا کنم….

👈نکته ۴:
امام عصر سلام الله علیه حواسش به ما هست. امام زمان لحظه به لحظه،آن به آن به ما نگاه می کند.دوشنبه ها وپنج شنبه ها اعمال ما به محضر امام عرضه می شود.حضرت که همیشه ناظر اعمال ما هست . مرحوم کلینی در کتاب الحجه کافی، باب عرضه اعمال بر امام را مطرح می کند. اعمال بر همه ائمه مخصوصا بر امام زمان عرضه می شود .علت اینکه میگویند دوشنبه وپنج شنبه اعمال ما بر امام زمان عرضه میشود این است که ملائکه خدمت حضرت میایند و‌میگویند این بنده خدا اعمالش این است واز حضرت کسب تکلیف می کنند که چه کنند.
در کنار اینها نظارت همگانی است، مواظب باشیم که از نگاه حضرت نیفتیم.

📚 روایت ترسناک:
روایتی است که یکی از یاران اهل بیت میگویدمن در کوفه برای خانمها کلاس قرآن داشتم، یک روز با یکی از این خانمها شوخی کردم.روزها وماهها گذشت من عازم حج شدم،مدینه خدمت امام باقر رسیدم، حضرت شروع به سرزنش کردن کرد، فرمود چرا در خلوت گناه کردی؟ چرا با نامحرم شوخی کردی؟ چرا به اسم جلسه قران گناه را ترویج می دهی؟
مرد می گوید من خیلی شرمنده شدم. حضرت فرمود:دیگر از این کارها نکن مراقب باش، تمام اعمال شما به ما عرضه می شود.

اللهم اغفر ذنوبنا بالقران